Rok 2009 był jednym z najgorszych okresów w historii branży outsourcingu aut firmowych w Polsce. Dotychczasowe szybko rosnące zainteresowanie outsourcingiem i osiągane 20-30 procentowe wzrosty sprzedaży należą – póki co – do przeszłości. Rynek ten urósł tylko o 5,3 procent rok do roku. W efekcie na koniec 2009 roku w outsourcowanych flotach służbowych jeździło 130,5 tysiąca aut – wynika z najnowszego raportu wrocławskiego Instytutu Keralla.
Rynek z perspektywy flot i klientów
W sumie prawie 14 tysięcy firm w Polsce korzystało z outsourcingu, czyli z full service leasingu i usług pokrewnych. Zmiana dla rynku wyrażona w liczbie samochodów wyniosła 5,3 proc. r/r, czyli mniej, niż zmiana po pierwszych 6 miesiącach 2009 roku.
W połowie roku wydawało się jeszcze, że wynajem aut do firm ma szansę uzyskać przynajmniej jedną trzecią z poprzednio notowanych wzrostów. Okazało się jednak, że o ile po pierwszych sześciu miesiącach osiągnięto 5,6 proc. (wobec końca roku 2008), to druga połowa roku przyniosła już zmianę -0,3 proc.
W rezultacie rok zakończył się mniejszą liczbą oddanych w outsourcing samochodów, niż po pierwszych sześciu miesiącach, zyskując tylko 6,6 tys. aut wobec analogicznego okresu roku poprzedniego (w połowie ‘09 roku było już 130 932).
Na ostateczny wynik 130 535 samochodów wpłynęły głównie redukcje flot wyłącznie zarządzanych oraz niewielka liczba nowych kontraktów. Aut wyłącznie zarządzanych ubyło w ciągu roku ponad 3 tys., co dało zmianę -17,3 proc. r/r.
Dla szukających optymistycznych informacji, przypomnijmy, że rynek leasingu ogółem – wg danych Związku Polskiego Leasingu – wyhamował w 2009 do -30,2 proc. r/r, a leasing pojazdów nawet do -34,9 proc.r/r. Tymczasem rynek outsourcingu flot (car fleet management) – niczym zielona wyspa – uzyskał 5,3 proc. na plusie. Co oznacza, że choć branża nie wypracowała imponującej liczby nowych kontraktów, to w kryzysowej atmosferze większość utrzymała status quo. A to już sporo.
Struktura portfela usług
Wśród firm korzystających z usługi CFM najwięcej wykupiło opcję full service leasing. Na koniec 2009 ponad 96 tys. pojazdów było obsługiwanych w tej formie outsourcingu. Zanotowana zmiana r/r wyniosła 6,3 proc.
Niespodzianką jest mocno skurczony portfel kontraktów na wyłączne zarządzanie floty i zmiana r/r w tej usłudze -17,3 proc. W 2009 liczba samochodów tylko zarządzanych stopniała do 17 541. Po raz pierwszy, od kiedy prowadzony jest monitoring, tak dużo klientów pozamykała lub wycofała się z kontraktów na wyłączne zarządzanie. Jak dotąd, ta usługa cieszyła się stałą popularnością. Na koniec 2008 roku – przypomnijmy – w wyłącznym zarządzaniu było 21 193 samochody.
W badanym okresie wzrósł udział aut obsługiwanych w formie niepełnoobsługowej określanej, jako „niepełny wynajem”.
Na koniec 2009 roku użytkowanych w niepełnym wynajmie było 12 792, zmiana procentowa rok do roku – 42,3 proc. Najrzadziej klienci decydowali się na najem (dzierżawę pojazdu), choć w relacji do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba aut dzierżawionych znacząco wzrosła.
Na 130 535 samochodów służbowych obsługiwanych przez operatorów CFM do końca grudnia 2009 łącznie firmy miały już 4 129 samochodów dzierżawionych, co daje zmianę procentową 22,3 rok do roku.
Rynek z perspektywy oferentów
Usługę full service leasingu, czyli wynajmu długoterminowego aut oferowało w Polsce według naszych wyliczeń do grudnia ubiegłego roku ok. 52 dostawców. Badaniem objęto łącznie 39 największych oferentów, z czego kilku przekazało dane anonimowo (z prośbą o nie ujawnianie nazwy w raportach).
Cechą charakterystyczną polskiego rynku CFM pozostaje więc nadal rozdrobnienie typowe dla usług i rynków fazy dojrzewającej.
Grupę kluczowych oferentów car fleet management w Polsce stanowią firmy Masterlease, LeasePlan oraz Arval Service Lease Polska. Tylko te trzy firmy łącznie mają w obsłudze 43 188 samochodów, czyli jedną trzecią całego krajowego rynku (33 proc.). Masterlease (Futura Leasing i Prime Car Management) utrzymuje udział 15 proc. i obsługuje 19 604 samochody firmowe, z czego, aż 10 643 samochody obsługiwane są w klasycznym full service leasingu. LeasePlan Fleet Management opiekuje się flotami klientów korzystających z 12 872 samochodów firmowych, w tym 10 294 samochody w full service leasingu i ma 10 proc. udział w rynku. Arval Service Lease Polska, obecny na rynku już 10 lat, zarządza flotą 10 712 samochodów, z czego 9 723 objętych jest obsługą full service leasingu. Ma 8 proc. udział w rynku.
Pozycję kluczowych oferentów na krajowym rynku utrzymują ING Car Lease (8 190 samochodów, w tym 7 330 w full service leasingu), Carefleet (6 015 łącznie i 5 068 samochodów w full service leasingu) i ALD Automotive Polska, które na 5 068 niemal wszystkie samochody ma w opcji full service leasing – 5 063.
W czołówce firm CFM znajdują się również BRE Leasing z 4 proc. udziałem obsługujący 4 979 aut, w tym 3 601 w full service leasingu i Transpost, który wszystkie 4934 samochody obsługuje w full service leasingu. Daimler FM, mający według danych PZWLP na koniec 3 q 2009 roku, 4 747 samochodów pomimo utraty sporej liczby samochodów w porównaniu do stanu posiadania sprzed 2-3 lat wciąż utrzymuje się w ścisłej czołówce graczy i posiada 4 proc. udział w rynku.
Na dziewięciu największych dostawców CFM przypada 77 121 pojazdów z ponad 130 tys. wszystkich outsourcowanych. Pozostali dostawcy obsługują 32 proc. rynku, a grupa kilkunastu spółek pracujących w programie Toyota Corpo Cars Management ma – jeśli liczyć łącznie – 9 proc. udział. Na koniec roku 2009 firmy TCCM obsługiwały 11 724 (dane dla 10 spółek).
Źródło: Instytut KerallaResearch
