Główny motyw, którym kierują się banki decydując się na oferowanie bankowości internetowej
Wprawdzie za najważniejsze motywy wciąż uznawane są chęć obrony lub wzmocnienia swojej pozycji konkurencyjnej oraz redukcja kosztów. Jednak w 2001 roku silne jeszcze było przekonanie o możliwości pozyskania nowych klientów oraz odnoszeniu przez bank korzyści marketingowych dzięki oferowaniu bankowości internetowej. Natomiast w 2004 roku utrzymanie dotychczasowych klientów zostało uznane za znacznie ważniejszy cel niż przyciągnięcie nowych. Swoje znaczenie utraciły też szeroko rozumiane korzyści marketingowe. Oznacza to, że oferowanie bankowości internetowej stało się już obecnie dla banków działaniem defensywnym oraz obowiązującym standardem.
Interesującym zjawiskiem są zmiany opinii przedstawicieli banków odnośnie wyboru najlepszej strategii oferowania bankowości internetowej w Polsce. Strategia banku oferującego wszystkie kanały dystrybucji (tj. Internet, sieć oddziałów i inne główne kanały) uzyskała w 2004 roku zauważalnie mniej wskazań respondentów niż w 2001 roku jednak pomimo to zachowała swoją zdecydowanie dominującą pozycję. Równocześnie rozpowszechniło się przekonanie o skuteczności strategii alternatywnych w stosunku do dystrybucji wielokanałowej. Spośród strategii alternatywnych dużą liczbę wskazań w 2004 roku uzyskała strategia banku-supermarketu finansowego, natomiast stosunkowo niewielu zwolenników miała strategia banku wirtualnego.
Najlepsza strategia dla bankowości internetowej w Polsce – zmiany opinii
Warto zwrócić uwagę, że uznawana za najlepszą przez zdecydowaną większość przedstawicieli banków strategia wielokanałowa jest faktycznie najbardziej rozpowszechniona na polskim rynku. Stosują ją wszystkie banki oferujące bankowość internetową w Polsce, z wyjątkiem 3 banków wirtualnych. W całym analizowanym okresie większość rachunków internetowych stanowiły rachunki prowadzone przez banki realizujące strategię wielokanałową. Począwszy od 2002 roku ich dominacja nad liczbą rachunków w bankach wirtualnych systematycznie wzrastała, a na koniec 2005 roku było ich już prawie trzykrotnie więcej. Należy jednak pamiętać, że bardzo duży wzrost liczby rachunków internetowych, zanotowany w ostatnich latach przez banki oferujące wszystkie kanały dystrybucji, uzyskiwany był głównie poprzez udostępnianie kanału internetowego ich dotychczasowym klientom. Warto dodać, że strategia wielokanałowa pociąga za sobą konieczność ponoszenia znacznych kosztów utrzymania fizycznych kanałów dystrybucji. Jednak obecnie posiadanie tych fizycznych kanałów dystrybucji ułatwia lub wręcz umożliwia oferowanie niektórych skomplikowanych i wymagających doradztwa usług bankowych. Jednocześnie oferowanie wszystkich kanałów dystrybucji daje klientom komfort wyboru sposobu komunikacji z bankiem.
Liczba internetowych rachunków bankowych w Polsce (w bankach wirtualnych oraz w bankach z oddziałami)
Spośród strategii alternatywnych wobec dystrybucji wielokanałowej, strategia banku wirtualnego udowodniła już w praktyce swoją bardzo dużą skuteczność w pozyskiwaniu nowych klientów. Chociaż banków wirtualnych jest w Polsce niewiele to w 2005 roku prowadziły one łącznie około 1/4 wszystkich internetowych rachunków bankowych, co świadczy o ich bardzo dobrym dostosowaniu do specyfiki działalności finansowej w Internecie. Nie można zatem wykluczyć powstawania nowych banków wirtualnych w Polsce, a w odleglejszej przyszłości nawet zlikwidowania sieci placówek przez któryś z istniejących banków.
Strategia banku-supermarketu finansowego – będąca również alternatywną wobec dystrybucji wielokanałowej – nie jest na razie w pełni realizowana przez żaden bank w Polsce. Znaczna liczba wskazań respondentów, którzy uznali tę strategię za najlepszą dla bankowości internetowej wynika zapewne z obserwowanych ostatnio dużych sukcesów w sprzedaży funduszy inwestycyjnych za pośrednictwem internetowych systemów transakcyjnych niektórych banków. Najbardziej znaczącym krokiem w kierunku realizacji tej strategii w Polsce jest wprowadzona przez mBank w 2003 roku oferta Supermarketu Funduszy Inwestycyjnych, której istota polega na umożliwieniu bezprowizyjnego nabywania jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych należących do różnych towarzystw. Jeżeli mBank rozszerzy funkcjonowanie supermarketu finansowego na inne usługi finansowe, w tym na usługi stricte bankowe, będzie można uznać, że przekształcił się on w bank-supermarket finansowy.
Z recenzji książki
Książka Michała Polasika dotyczy najbardziej aktualnych i najważniejszych zagadnień, związanych z perspektywami rozwoju rynku bankowego […]. Stanowi ona nowatorskie, rzetelne, starannie udokumentowane empirycznie studium z zakresu rozwoju bankowości elektronicznej w Polsce.
Książka zawiera jednocześnie odniesienia i porównania do rynków bankowości elektronicznej w USA i Europie Zachodniej […].
Autor przeprowadził badania banków i klientów, co […] dało możliwość sformułowania wniosków mających wybitne walory użytkowe z punktu widzenia zachowań samych banków, poprawy ich konkurencyjności, zarówno z uwagi na dotarcie do klienta, jak i utrzymanie jego lojalności […]. Na tle innych istniejących publikacji stanowi ona bardzo wartościową monografię poświęconą bankowości elektronicznej i jej perspektywom w Polsce.
Prof. dr hab. Wiesława Przybylska-Kapuścińska
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
http://www.cedewu.pl/opis.phtml?isbn=83-60089-41-5
W książce przedstawiono istotę, funkcjonowanie oraz ekonomiczne skutki bankowości elektronicznej. Dokonano przeglądu wybranych definicji bankowości elektronicznej, przedstawiono również jej autorską klasyfikację. Scharakteryzowano stan jej rozwoju w Polsce oraz porównano go z sytuacją na rynkach wybranych krajów europejskich i Stanów Zjednoczonych. Scharakteryzowano znaczenie Internetu dla rozwoju bankowości elektronicznej oraz tendencje jego rozwoju na świecie. Autor zaprezentował wyniki badania ankietowego, skierowanego do ścisłego kierownictwa banków działających w Polsce. Zawiera on opinie na temat rozwoju rynku bankowości elektronicznej oraz konsekwencji stosowania technologii informatycznych w bankowości. Podzielono je na pięć bloków tematycznych: rozwój bankowości elektronicznej w Polsce, znaczenie integracji rynków finansowych w Europie, elektroniczna bankowość korporacyjna, zmiany wewnętrzne w sektorze bankowym oraz efekty finansowe. W książce przedstawiono także wyniki drugiego badania ankietowego (na próbie 3854 użytkowników Internetu), które dotyczyło korzystania z usług bankowości elektronicznej oraz charakterystyki klientów bankowości internetowej w Polsce. Autor poświęca dużo uwagi ekonomicznym skutkom oferowania bankowości elektronicznej. Charakteryzuje nakłady inwestycyjne związane z uruchomieniem bankowości internetowej. Następnie porównuje koszty realizacji operacji bankowych poszczególnymi kanałami dystrybucji. Dokonuje także analizy wpływu rozwoju bankowości elektronicznej na wielkość i strukturę zatrudnienia w sektorze bankowym. W książce scharakteryzowano perspektywy rozwoju bankowości elektronicznej. W szczególności przedstawiono oczekiwania polskich oraz amerykańskich klientów detalicznej bankowości internetowej. Zaprezentowano także analizę dotychczasowej dynamiki rozwoju bankowości internetowej w Polsce oraz przewidywania na najbliższe lata.
Książka jest skierowana do menadżerów i specjalistów sektora bankowego oraz studentów studiów ekonomicznych, zwłaszcza na kierunkach finanse i bankowość. Autor ma nadzieję, że spotka się ona również z zainteresowaniem wielu obecnych oraz przyszłych klientów bankowości elektronicznej.
Wojciech Boczoń
