PRNews.pl - banki, karty, konta oraz marketing i public relations

Najświeższe informacje z PRNews.pl w Twojej skrzynce!

Codziennie aktualne wiadomości ze świata finansów.

Zapisz się na nasz Newsletter ​i bądź na bieżąco z nowościami z branży!

  • Raporty
    • Polska bankowość w liczbach – raporty kwartalne
    • Aktywa banków
    • Bankomaty
    • Bankowość mobilna
    • Bankowość internetowa
    • Konta
    • Karty debetowe
    • Karty kredytowe
    • Karty HCE
    • Kredyty hipoteczne
    • Liczba klientów
    • Placówki
    • Zatrudnienie
    • e-administracja
  • Instytucje
    • Alior Bank
    • Bank BPS
    • Bank Millennium
    • Bank Ochrony Środowiska
    • Bank Pekao SA
    • Bank Pocztowy
    • Banki spółdzielcze
    • BGK
    • Biuro Informacji Kredytowej
    • BNP Paribas
    • Citi Handlowy
    • Credit Agricole
    • Deutsche Bank
    • Diners Club
    • DNB
    • EuropAssistance
    • First Data
    • Getin Noble Bank
    • HSBC Polska
    • Idea Bank
    • ING Bank Śląski
    • Inteligo
    • Marken Systemy Antywirusowe
    • Mastercard
    • mBank
    • Nest Bank
    • PKO BP
    • PKO Leasing
    • Plus Bank
    • Polski Standard Płatności
    • Provema
    • Prudential
    • PZU
    • Raiffeisen Polbank
    • Revolut
    • Santander Bank Polska
    • Santander Consumer Bank
    • Standard Chartered Polska
    • T-Mobile Usługi Bankowe
    • Toyota Bank Polska
    • Visa
    • Volkswagen Bank Oddział Polska
  • Produkty
    • Bankowość internetowa
    • Bankowość mobilna
    • Oszczędzanie
    • Bezpieczeństwo
    • Karty
    • Kredyty
    • Konta
    • Pod lupą
    • Płatności mobilne
    • Ubezpieczenia
  • Analizy
  • Kariera w finansach
  • Who is who
  • Szkolenia
  • Forum
  • Newsletter
PRNews.plInformacjeCzym zastąpić WIBOR?

Czym zastąpić WIBOR?

Informacje 10.05.2022 (13:58) artykuł nadesłany
Kredyty

Wiemy już, że od 2023 roku WIBOR zostanie zastąpiony nową stawką. Wydaje się, że będzie ona nieco tańsza dla klientów. Ale, czy na pewno uchroni banki przed falą pozwów o nieuczciwość stosowanych w umowie zapisów? Jeżeli wskaźnikiem tym miałaby stać się stawka Magna, czyli transakcje overnight, to wydaje się, że taka zmiana nie zabezpieczy banków przed ryzykiem prawnym.

Zdjęcie autorstwa Polina Kovaleva z Pexels

Z WIBOR-em mamy obecnie dwa problemy. Pierwszy wynika z faktu, że jest on oparty w głównej mierze nie na rzeczywistych transakcjach, lecz na przybliżeniach, wynikających z modeli matematycznych. Ta wirtualna natura wskaźnika może być przyczyną podważania jego wiarygodności w sądzie. W przeszłości, niejednoznaczność transakcji związanych z LIBOR-em doprowadziła ostatecznie do usunięcia tego wskaźnika z rynku, ukarania manipulujących nim bankierów i wprowadzenia Rozporządzenia BMR PE i Rady UE[1], które miało raz na zawsze uchronić rynek przed manipulacją wskaźnikami.

Wprawdzie Rozporządzenie BMR dopuszcza możliwość uzupełnienia danych w przypadku ich chwilowego braku, jednak dla WIBOR-u zasada ta przybiera postać karykaturalną, bo to, co prawodawca unijny traktował jako wyjątek od reguły, dla tego wskaźnika stało się regułą. Liczba transakcji, które zawierają banki jest tak mała, że nadzorca rynku nie jest w stanie przyznać publicznie ile dokładnie ich jest. Trudno powiedzieć, czy jest ich kilka w miesiącu, czy może kilka w roku. Opierając wartość WIBOR-u praktycznie wyłącznie na modelach matematycznych wykorzystuje się lukę prawną w Rozporządzeniu BMR.

Nieadekwatność WIBOR-u względem kosztów finansowania akcji kredytowej

Drugi problem jest jednak znacznie poważniejszy. WIBOR nie reprezentuje bowiem kosztów pozyskania kapitału do prowadzonej przez banki akcji kredytowej. WIBOR w umowie uzupełnia wpisaną do niej marżę, stanowiącą oficjalny zarobek banku, po to by odzwierciedlać ponoszone przez bank koszty finansowania kredytu. W rzeczywistości jednak, banki finansują swoją akcję kredytową w oparciu o depozyty, nie w oparciu o pożyczki międzybankowe, których koszty ma za zadanie odzwierciedlać WIBOR.

Opierając się na danych NBP[2] za marzec 2022 średnie oprocentowanie depozytów „ogółem wraz z bieżącymi” wynosiło 0,3% i tę liczbę, w przybliżeniu, można uznać za realną miarę średnich kosztów utrzymania depozytów przez banki w Polsce. Wartość ta z każdym miesiącem coraz bardziej odbiega od WIBOR-u.

WIBOR nie może stanowić źródła zysku banku, gdyż funkcję tę pełni wpisana do umowy pozycja oprocentowania nazwana przez bank „marżą”. Oznacza to, że WIBOR stanowić może jedynie koszt. Można spotkać się ze stwierdzeniem, że Rozporządzenie BMR nie precyzuje, które wskaźniki mogą być wykorzystywane w umowach kredytowych, z czego te same osoby wywodzą, że wskaźnik taki wcale nie musi mieć związku z kosztami finansowania akcji kredytowej. Oznacza to jednak dowolność kształtowania zobowiązań klientów w umowie przez bank, z czym w przeszłości mieliśmy już do czynienia w przypadku umów tzw. „kredytów frankowych”.

Ostatecznie to na banku, jako na stronie umowy, spoczywa obowiązek wyboru właściwego wskaźnika, gdyż to on jest stroną umowy kredytowej. Nie jest nią ani twórca tego wskaźnika, ani nadzorca rynku. Wiadomo też, że WIBOR już obecnie nie jest jedynym wskaźnikiem, który uzyskał zgodę nadzorcy rynku, bo istnieje inny wskaźnik odzwierciedlający koszt utrzymania kredytu przez bank.

W przypadku gdyby banki nadal obstawały przy stosowaniu w umowach kredytowych wskaźnika nie adekwatnego do kosztów, można spodziewać się, że spotka się to z pozwami ze strony klientów, którzy będą mogli odzyskać w sądzie kwoty niesłusznie naliczone przez banki jako ponoszone nie koszty.

Należy oczekiwać, że prawne rozstrzygnięcie tej kwestii, tradycyjnie już, zapadnie w TSUE. Prawdopodobnie przypominać ono będzie wyrok w sprawie tzw. „małego TSUE” (sprawa C‑383/18)[3] dotyczącej wcześniejszej spłaty kredytu. Przypomnijmy, że w wyniku tamtej sprawy banki musiały oddać klientom nadpłatę niesłusznie pobranej prowizji od kredytu. W przypadku WIBOR-u lub innego nieadekwatnego do kosztów wskaźnika, nadpłata dotyczyłaby części oprocentowania niesłusznie wpisywanego do umowy przez bank jako koszt i będącego nienależną korzyścią banku.

Pozorna zmiana?

Informacje o potencjalnych problemach banków z WIBOR-em dotarły do uszu samego premiera. W efekcie, premier Mateusz Morawiecki pod koniec kwietnia zapowiedział: „od 1 stycznia 2023 r., razem z regulatorem rynku, ale przede wszystkim we współpracy z Sejmem, narzucimy obowiązek posługiwania się inną niż WIBOR, transparentną stawką pochodzącą z rynku międzybankowego depozytów overnight”. Mowa tutaj o tzw. jednodniowej stawce Polonia[4], publikowanej przez NBP.

Przypomnijmy, że jeszcze w marcu przewodniczący KNF w swoim felietonie na łamach GP „Nie można kwestionować podstawowych zasad rynku” bronił WIBOR-u i strofował zwolenników zamrożenia go twierdząc, że wskaźnik ten „spełnia wymogi regulacyjne określone w BMR”[5]. Propozycja zastosowania stawki referencyjnej Polonia wypłynęła jednak właśnie od samego KNF, co oznacza, że w ciągu niecałych dwóch miesięcy urząd przeszedł od postawy „nie wolno wpływać na WIBOR” do „trzeba znieść WIBOR”. Los WIBOR-u wydaje się być zatem przesądzony. Przyjrzyjmy się zatem kilku innym kandydatom, poza wspomnianą stawką Polonia i oceńmy każdą z tych propozycji.

Oceniając poszczególne wskaźniki przyjrzymy się krytycznie, na ile każdy z kandydatów na wskaźnik w umowie kredytowej spełnia kryteria: 1) rynkowe oraz 2) adekwatności do ponoszonych przez bank kosztów.

Przez kryterium rynkowe rozumiemy wymóg, by wartość indeksu (stawka) ustalana była na podstawie rzeczywistych transakcji, a nie jak ma to miejsce w przypadku WIBOR-u – deklaracji uczestników rynku oraz modeli matematycznych. Natomiast pod pojęciem adekwatności rozumiemy taki wybór stawki, by odzwierciedlała ona koszty pieniądza ponoszone przez bank w związku z utrzymaniem kredytów.

  Kryterium rynkowe Kryterium adekwatności do kosztów Aktualna wartość wskaźnika [%]
WIBOR 3M[6] Nie spełnione Nie spełnione 6,34
NBP Polonia[7] Częściowo spełnione Nie spełnione 4,46
WKF 3M[8] Spełnione Spełnione 2,02
Stopa depozytowa NBP[9] Nie spełnione Nie spełnione 4,75

Porównanie  kandydatów na indeks zastępujący WIBOR w umowach kredytowych

Rysą na wizerunku „rynkowości” stawek NBP Polonia, czyli overnight jest fakt, iż rynek ten nie jest aż tak płynny, jak stara się go przedstawić w swoich opiniach UKNF. Wolumen transakcji jest niestabilny, zdarzają się nawet dni bez transakcji, tak jak miało to miejsce 29 kwietnia 2022.

W zestawieniu podajemy także stopę depozytową NBP jako potencjalny wskaźnik, gdyż także takie propozycje pojawiają się publicznie. W dyskusji o zmianie wskaźnika WIBOR padła również propozycja stawki WKF (Wskaźnik Kosztu Finansowania) stworzonej przez Instytut Rynku Finansowego (IFR) i posiadającej od 3 listopada 2020 zgodę UKNF. Wskaźnik WKF zgłoszony został publicznie jako zamiennik dla nierynkowego WIBOR-u przez Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu. Stawka ta z definicji spełnia kryterium adekwatności, to znaczy ma za zadanie odzwierciedlać koszt finansowania akcji kredytowej banków. Jest także odwzorowaniem rzeczywistych mechanizmów rynkowych, nie modeli matematycznych, ani też decyzji politycznych – tak jak w przypadku propozycji, by wskaźnikiem stała się stopa NBP. Warto zauważyć, że WKF nadąża za zmianami stóp procentowych oraz zabezpiecza interes banków uwzględniając zmiany w płynności banków i wolumenie depozytów. W przypadku, gdyby doszło do radykalnej zmiany na rynku i banki ponownie zaczęłyby walczyć o depozyty klientów, „ścigając się” na wartość oprocentowania lokat, wówczas znajdzie to także odzwierciedlenie w wartości wskaźnika WKF. Fakt, że stawka ta jest obecnie najkorzystniejsza dla kredytobiorców ma w tej analizie znaczenie drugorzędne.

Z powyższych rozważań wynika, że proponowana przez UKNF stawka Polonia, bazująca na transakcjach overnigt nie spełnia ani warunku rynkowości ani tym bardziej adekwatności do kosztów. Potencjalna zamiana stawki WIBOR na stawkę Magna nieznacznie tylko zmieni ryzyko prawne związane z obecnie stosowanym wskaźnikiem. Znacznie lepszą propozycją wydaje się być WKF.

Kredyty ze stałą stopą procentową

Klienci posiadający kredyt mieszkaniowy i ubiegający się o niego, tak naprawdę nie czekają na nową, lepszą stawkę zastępującą WIBOR, ale na kredyty o stałym i niskim oprocentowaniu, tak jak ma to miejsce w pozostałych krajach Unii Europejskiej.

Docelowym planem Nadzoru powinien być taki wpływ na banki, by stałe oprocentowanie kredytów hipotecznych stało się standardem. Nie jest to wymóg niemożliwy do spełnienia, co udowodniły Czechy i Węgry, które mają już tę zmianę za sobą. Jednak obecnie dla naszego Nadzoru przekształcenie niekonkurencyjnego rynku, w którym całe ryzyko przerzucane jest na klienta, a koszt kredytu należy do najwyższych w krajach UE jest problemem nie do rozwiązania.

Autor: Marek Rzewuski, wiceprezes Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu

[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A02016R1011-20160629

[2] https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/pieniezna_i_bankowa/oprocentowanie.html

[3] https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?docid=217625&doclang=PL

[4] https://www.nbp.pl/home.aspx?c=/ascx/StawkaPolonia.ascx

[5] https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/8369057,zwiekszenie-obciazen-kredytowych-wzrost-stop-procentowych-knf.html

[6] https://www.bankier.pl/mieszkaniowe/stopy-procentowe/wibor z dnia 05.05.2022

[7] https://www.nbp.pl/home.aspx?c=/ascx/StawkaPolonia.ascx z dnia 05.05.2022

[8] https://irf.org.pl/index.php/wkf/dane-wkf z dnia 04.05.2022

[9] https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy.htm z dnia 06.05.2022

2022-05-10
Redakcja PRNews.pl

Sprawdź także:

a 0 Klienci Grupy EFL mogą już korzystać z programu „Mój elektryk”
19.05.2022 (14:32) – informacja prasowa

Klienci Grupy EFL mogą już korzystać z programu „Mój elektryk”

Dzięki podpisanej 16 maja br. umowie z BOŚ  klienci Grupy EFL  będą mogli zawierać umowy z możliwością uzyskania …

a 0 ERIF BIG uruchomił usługę e-Powiadomień
19.05.2022 (14:31) – informacja prasowa

ERIF BIG uruchomił usługę e-Powiadomień

Młodzi ludzie potrzebują przypomnienia o płatnościach. Już niemal co piąty wpis w bazie ERIF Biura Informacji …

a 0 Zysk netto grupy PKO Banku Polskiego w I kwartale 2022 r. przekroczył 1,4 mld zł
19.05.2022 (13:02) – informacja prasowa

Zysk netto grupy PKO Banku Polskiego w I kwartale 2022 r. przekroczył 1,4 mld zł

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego wypracowała w I kwartale 2022 r. wynik, który przekroczył 1,4 mld zł i był o …

a 0 W Banku Pocztowym można już złożyć wniosek o przyznanie świadczeń 500+ dla ukraińskich dzieci
19.05.2022 (10:45) – informacja prasowa

W Banku Pocztowym można już złożyć wniosek o przyznanie świadczeń 500+ dla ukraińskich dzieci

Bank Pocztowy uruchomił właśnie nową usługę, dzięki której rodzice albo opiekunowie prawni mogą bezpłatnie składać …

a Analizy 0 Rząd postanowił ułatwić dostęp do kredytów bez wkładu własnego
19.05.2022 (10:43) – informacja prasowa

Rząd postanowił ułatwić dostęp do kredytów bez wkładu własnego

Wyższe limity kwalifikujące do wsparcia i szerszy dostęp do pieniędzy wypłacanych przy narodzinach kolejnych dzieci …

a 0 Czego boją się inwestorzy? Niepokojące wyniki ankiety 
19.05.2022 (10:41) – informacja prasowa

Czego boją się inwestorzy? Niepokojące wyniki ankiety 

Gromadzenie gotówki i brak zainteresowania akcjami – z ankiety Global Fund Manager Survey przeprowadzonej przez …

PRNews.pl

Zobacz również

PKO BP wprowadzi płatności odroczone

PKO BP wprowadzi płatności odroczone

Podczas konferencji wynikowej bank PKO BP poinformował,…

6,5 proc. na lokacie po raz pierwszy. Kto da więcej?

6,5 proc. na lokacie po raz pierwszy. Kto da więcej?

Licytacja na lokaty nabiera rumieńców. Po tym…

Rzecznik Banku Pekao: od września rusza sprzedaż obligacji detalicznych w naszym banku

Rzecznik Banku Pekao: od września rusza sprzedaż obligacji detalicznych w naszym banku

Od września rusza sprzedaż obligacji detalicznych Skarbu…

6 proc. na lokacie w kolejnym banku

6 proc. na lokacie w kolejnym banku

W piątek informowaliśmy, że Bank Pekao wprowadzi…

Google szykuje duże zmiany w Google Pay. Zmieni się nazwa

Google szykuje duże zmiany w Google Pay. Zmieni się nazwa

Firma Google zapowiedziała spore zmiany w aplikacji…

Who is who

Dorota Szostek-Rustecka

Dorota Szostek-Rustecka

Dyrektor Biura Prasowego, Citi Handlowy Dorota Szostek-Rustecka…

Agnieszka Gorzkowicz

Agnieszka Gorzkowicz

Zastępca rzecznika prasowego, Credit Agricole Bank Polska…

Przemysław Przybylski 

Przemysław Przybylski 

Przemysław Przybylski od 2017 r. pełni funkcję…

O tym mówią bankowcy

Ostatnie komentarze

manhee:

Z Visa Mobile nie skorzysta osoba postronna, która zna numer telefonu przypisany do …

pon, 16 maj 2022 (17:41) • Visa Mobile już dostępna dla wszystkich klientów Nest Banku

Adamkul:

Nordiqa.com kursy Seka rewelacja spread zawężony …

pt, 13 maj 2022 (13:23) • Kantor internetowy czy bank – kto oferuje lepsze kursy walut?

Michał Jędruszko:

Pan Krzysztof Pietraszkiewicz ZBP udaje na Janą Górę wraz ze swoimi bankowcami na …

czw, 12 maj 2022 (08:11) • Czym zastąpić WIBOR?

dwutlenekwegla:

Najlepsza opcja to żeby nim nie być i zawsze sprawdzać właśnie w takim …

śr, 11 maj 2022 (08:47) • 3 sposoby, jak nie zostać dłużnikiem mimo rosnących rachunków

jurek:

Allegro ciągle testuje te rakowe płatności narażając klienta na straty. Wiadomo ze bank …

pt, 6 maj 2022 (19:38) • Allegro rezygnuje z Rat Od.nowa – limitu kredytowego od BNP Paribas

  • Kredyt gotówkowy
  • Pit 36
  • 1 procent
  • Pit 11
  • SMART Bankier
  • Pit 2020
  • Pit 39
  • Pit online
  • Pit 37
  • Pit 8c
  • Rozliczenie PIT
  • e-Deklaracje 2019
  • Kalkulator brutto netto
  • Twój e-pit
  • Pity
  • Pit 28
  • Przelicznik walut
  • Ranking ROR Bankier SMART
  • O nas
  • Kontakt
  • Reklama
  • Newsletter
  • Prześlij informację
  • RSS
  • zgarnijpremie.pl
Bonnier Business Polska Bankier.pl – Portal Finansowy – Rynki, Twoje finanse, Biznes PIT.pl -Podatki dla małych firm i osób fizycznych, rozliczenia roczne Systempartnerski.pl - system afiliacyjny Bankier.pl PRNews.pl - banki, karty, konta oraz marketing i public relations Mambiznes.pl - Pomysł na biznes, Własna firma, Biznes plan Dyskusja.biz - Blogi o biznesie, artykuły biznesowe Puls Biznesu pb.pl - rynek, akcje, spółka, przedsiębiorca, budżet Pulsmedycyny.pl - Portal lekarzy i pracowników służby zdrowia Pulsfarmacji.pl - Portal aptekarzy, techników i pracowników sektora farmaceutycznego
© 2008 − 2022 PRNews.pl. Korzystanie z portalu oznacza akceptację regulaminu. Informacja o cookies. Polityka prywatności

Bezpłatny newsletter PRNews.pl

  • PRNews.pl to najbardziej opiniotwórczy serwis w branży bankowej. Przekonaj się dlaczego!
  • Codziennie rano otrzymasz skrót najważniejszych informacji ze świata finansów
  • Dzięki temu będziesz zawsze wiedział o nowych produktach, promocjach i usługach bankowych, ubezpieczeniowych i inwestycyjnych
  • Aktualne wiadomości z prasy i z samych instytucji finansowych - zupełnie bezpłatnie, wprost na twoją skrzynkę mailową
Zapisz się na newsletter:

Dołącz już dziś do niemal 38 tys. odbiorców