Studia to nie mieszkanie i żaden bank nam ich nie sfinansuje. Sami musimy zebrać odpowiedni kapitał. Niestety w Polsce nie ma specjalnych preferencji podatkowych dla osób, które chcą zainwestować w wykształcenie następnych pokoleń. Dlatego do realizacji naszych finansowych celów musimy wykorzystać dostępne na rynku produkty. Przy czym nie zawsze warto sugerować się tym czy mają one "dziecko" lub "edukacja" w nazwie. Ważna jest strategia inwestycyjna oraz koszty.
Tymoteusz Tonkiel, doradca finansowy w firmie Expander
W przypadku długoterminowego oszczędzania należy kierować się kanonami inwestowania, które sprawdziły się w ostatnich kilkudziesięciu latach w krajach o dłuższej niż nasza historii rynków kapitałowych. Najważniejsze jest skierowanie znacznej części oszczędności na rynek akcji, który w długim okresie generuje najwyższe stopy zwrotu. Warto to zrobić z pomocą funduszy inwestycyjnych – najlepiej kilku jednocześnie. W miarę zbliżania się terminu wykorzystania środków należy skupić się na ochronie kapitału zwiększając udział w portfelu funduszy obligacji, a w ostatnim roku rynku pieniężnego. Ta stosunkowo prosta strategia to podstawa sukcesu. Oczywiście udział akcji w portfelu można zmieniać w trakcie oszczędzania zależnie od bieżącej sytuacji na giełdzie i w gospodarce. Warunkiem koniecznym jest dobór właściwego produktu finansowego, który umożliwi jej realizację w sposób efektywny kosztowo i podatkowo.
Jak oszczędzać na edukację dzieci?
WARTO
Giełda
ZALETY: brak kosztów zarządzania i opłat dystrybucyjnych tak jak w funduszach inwestycyjnych; możliwość samodzielnej konstrukcji portfela; potencjalnie bardzo wysoka rentowność długoterminowej inwestycji
WADY: utrudniona dywersyfikacja pomiędzy wiele spółek w przypadku niskich, regularnych wpłat; prowizje maklerskie i koszt prowadzenia rachunku maklerskiego; konieczna specjalistyczna wiedza i czas
Fundusze z udziałem akcji
ZALETY: dywersyfikacja oszczędności (kilkadziesiąt spółek w portfelu); dostępność (w ramach planów systematycznego oszczędzania od 50 zł miesięcznie); bezpieczeństwo środków (fundusz nie może zbankrutować); profesjonalne zarządzanie portfelem
WADY: koszty zarządzania, opłaty dystrybucyjne, przy niskiej składce miesięcznej ograniczona możliwość podziału oszczędności pomiędzy wiele funduszy
IKE w funduszach inwestycyjnych
ZALETY: możliwość skorzystania z ulgi podatkowej (brak podatku Belki od zysków); możliwość uniknięcia podatku spadkowego (dyspozycja na wypadek śmierci); konwersje między funduszami wolne od podatku Belki; automatyczne zmiany alokacji portfela (niektóre oferty), niskie koszty
WADY: limit wpłat (w tym roku 3521 zł); każda wypłata oznacza utratę ulgi podatkowej; ulga tylko po przejściu na emeryturę lub ukończeniu 60 lat; brak dywersyfikacji między zarządzających (jedno TFI)
Ubezpieczeniowe programy inwestycyjne
ZALETY: możliwość dywersyfikacji między wiele funduszy przy składce rzędu 200 zł miesięcznie, brak podatku przy konwersji między funduszami, brak opłat dystrybucyjnych; zwolnienie z podatku spadkowego; częściowe wyłączenie z egzekucji komorniczej; bezpłatne konwersje i zmiany podziału składki pomiędzy fundusze; gwarantowana wypłata przynajmniej sumy składek w przypadku śmierci oszczędzającego
WADY: dodatkowa opłata za zarządzanie (ok. 2-3 proc. rocznie); ewentualna opłata za ryzyko ubezpieczeniowe w przypadku spadku wartości portfela poniżej sumy składek (znacząca jedynie w przypadku osób starszych); wypłata środków w pierwszych latach oszczędzania obarczona prowizją.
ZASTANÓW SIĘ DWA RAZY
Lokata w banku. Niska rentowność, podatek Belki naliczany przy każdym odnowieniu lokaty
Fundusz rynku pieniężnego. Niska rentowność w długim okresie w porównaniu z funduszami z udziałem akcji
Polisy posagowe. Produkty łączące funkcję ochronną i inwestycyjną są bardzo zróżnicowane i trudne do porównania. W wielu przypadkach są one jednak obarczone wysokimi kosztami, które muszą zrekompensować ubezpieczyciolem wydatki na wynagradzanie agentów. Przykładem ukrytej opłaty jest na przykład, spotykane czasem, stosowanie cen kupna i sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych. Każdą polisę posagową należy dokładnie przeanalizować pod względem kosztów i przede wszystkim w zakresie strategii inwestowania naszych oszczędności. Nie warto godzić się na gwarantowaną sumę świadczenia np. po ukończeniu przez dziecko 18 lat. W przypadku długoterminowego oszczędzania znacznie bardziej opłaci się podjęcie ryzyka.
Jaką kwotę trzeba oszczędzać co miesiąc, by wypłacać dziecku 1000 zł miesięcznie przez 5 lat studiów*
|
Okres oszczędzania |
|||
|
5 lat |
10 lat |
15 lat |
|
|
Fundusze akcji (stopa zwrotu 8%) |
724 zł |
293 zł |
156 zł |
|
Fundusze zrównoważone (7%) |
742 zł |
309 zł |
170 zł |
|
Fundusze obligacji (5%) |
780 zł |
343 zł |
200 zł |
|
Fundusze rynku pieniężnego (4%) |
800 zł |
361 zł |
216 zł |
|
Lokata bankowa (3%) |
821 zł |
380 zł |
234 zł |
* założona stopa zwrotu w okresie wypłaty środków 5 proc.
Jeśli nie Cambridge to co?
|
Szkoła |
Koszt studiów |
Jaką kwotę trzeba inwestować co miesiąc* |
Jaką kwotę trzeba oszczędzać co miesiąc** |
|
Wyższa Szkoła Biznesu w Nowym Sączu |
ok. 36 400 zł |
63 zł |
169 zł |
|
WSPiZ im. L.Koźmińskiego |
ok. 39 000 zł |
68 zł |
181 zł |
|
University of Cambridge |
ok. 400 000 tys. zł *** |
694 zł |
1850 zł |
* przez 18 lat przy średniej stopie zwrotu 10 proc. rocznie
** przez 18 lat na konto osobiste (oprocentowanie 0 proc.)
*** przy pełnej odpłatności za studia z działu “Science” przy założeniu że roczny koszt studiów nie zmieni się
Lekcja z Ameryki
W USA funkcjonują specjalne edukacyjne programy oszczędnościowe wspierane przez władze stanowe i federalne (college savings plans). Każdy kto przeznaczy pieniądze zebrane w ramach tych planów w sfinansowanie edukacji (niekoniecznie własnego dziecka, lecz także np. swojej własnej) może uniknąć 10-proc. podatku od zysków kapitałowych. Zyski z częściowych wypłat także są zwolnione z podatku a taka wypłata nie oznacza zerwania całego planu (tak jak ma to miejsce w przypadku polskich IKE). Dodatkowo, poszczególne stany oferują "bonusy" w zakresie podatków lokalnych, a oszczędności zwolnione są, do wysokości określonych limitów, z podatku od darowizny. Wpłat na plany edukacyjne nie można jednak odliczać od podstawy opodatkowania zmniejszając tym samym swój podatek dochodowy. Taką możliwość zapewniają natomiast plany emerytalne.
