Co daje chip?
Wprowadzenie chipa to znaczący wzrost bezpieczeństwa kart. Karta chipowa to przede wszystkim narzędzie walki ze skimmingiem, który polega na kopiowaniu zawartości paska magnetycznego karty ofiary i wykorzystania go do zakupów na jej koszt. Zachętą dla skimmerów jest niezwykła łatwość, z jaką można dokonywać tego rodzaju oszustw oraz niewielki, i ciągle malejący, koszt urządzeń niezbędnych do prowadzenie tego procederu. Klient i bank są niestety wobec skimmerów prawie bezbronni. Skimming jest obecnie ogromna plagą w USA i Europie Zachodniej, także w Polsce zdarzają się jego przypadki. Karty chipowe są praktycznie nie do skopiowania dlatego skimming w ich przypadku nie jest możliwy.
Dodatkowo wszystkie transakcje kartami chipowymi są potwierdzane kodem PIN, a nie podpisem klienta. Zapewnia to większy komfort i bezpieczeństwo posiadaczowi karty, który wie, że bez znajomości kodu PIN przestępcy nie wykonają jego kartą żadnej transakcji.
Chip w Polsce
W Polsce karty chipowe pojawiły się po raz pierwszy w 1999 roku, kiedy to w ramach pilotażu technologii Visa Smart 9 banków dołączyło chipy do swoich kart debetowych Visa Electron. W sumie wydano w ten sposób około 20 tysięcy kart. Partnerem banków był PolCard, który wyposażył niektóre obsługiwane przez siebie punkty handlowe w terminale przystosowane do akceptacji kart chipowych.
Po zakończeniu pilotażu karty chipowe nadal wydawał PKO Bank Polski. Później karty w niewielkiej ilości, dla klientów private banking wprowadził także BRE Bank i Nordea Bank Polska. Dopiero w czerwcu 2003 roku na rynek weszła wydana przez Kredyt Bank karta kredytowa z chipem. Pierwszym, który wprowadził karty chipowe na dużą skalę był na początku tego roku Bank Zachodni WBK. Bank wprowadził chip na wszystkich wydawanych przez siebie kartach. W bieżącym roku karty chipowe zaczął wydawać także Lukas Bank (karty obsługiwane są przez BZWBK)
Bezpieczniejsze płatności
Oczywiście wszystkie karty chipowe, które pojawiają się na polskim rynku to tzw. karty hybrydowe. Posiadają one zarówno chip jak i pasek magnetyczny. Zachowanie paska gwarantuje, że w miejscach gdzie karty chipowe nie będą akceptowane, możliwa będzie płatność przy użyciu paska magnetycznego. Jeśli natomiast terminal umożliwia zarówno płatności z użyciem chipa jak i paska magnetycznego, zawsze preferowana będzie płatność chipem, a płatność z użyciem paska nie będzie mogła być dokonana. Każda próba skorzystania z paska magnetycznego w terminalu obsługującym chipy zakończy się komunikatem o treści „użyj chipa”.
W przypadku kart chipowych inaczej niż w przypadku kart z paskiem magnetycznym, karta musi znajdować się w czytniku przez cały czas przeprowadzania transakcji. Dotychczas użycie karty ograniczało się jedynie do przejechania nią przez specjalny czytnik oraz sprawdzaniu podpisu posiadacza. Obecnie na początku transakcji należy wprowadzić kartę do czytnika. Czytnik może być zlokalizowany w samym terminalu (jest to szczelina pozwalająca na włożenie karty) lub być zintegrowany z PIN-padem, czyli pulpitem służącym do wprowadzania kodu PIN.
Taki PIN-pad może zostać nawet wbudowany w stanowisko kasowe, a ma to tą zaletę, że w przypadku jego zastosowania karta cały czas znajduje się w rękach swojego posiadacza. Klient w takiej sytuacji samodzielnie wprowadza kartę do czytnika, oraz kierując się wyświetlanymi instrukcji potwierdza kwotę transakcji oraz wprowadza kod PIN. Po zakończeniu transakcji i wyświetleniu odpowiedniego komunikatu klient samodzielnie wyciąga kartę z czytnika i chowa do portfela.
Gdzie płacić
Wprowadzanie kart chipowych wymaga nakładów oraz przygotowania ze strony centrów autoryzacyjnych akceptujących karty płatnicze. Muszą one wyposażyć wszystkie obsługiwane przez siebie punkty handlowe w terminale przystosowane do akceptowania kart chipowych. Od kliku już lat terminale POS instalowane przez polskie centra są przystosowane do używanie kart chipowych. Dodatkowo centra muszą do terminali wgrać specjalne oprogramowanie obsługujące akceptację takich kart oraz przystosować do ich akceptacji swoje systemy informatyczne.
Obsługę chipowych kart płatniczych w punktach handlowych oferują dotychczas dwa centra rozliczeniowe: PolCard i CardPoint. Kolejne centra – eService, Pekao SA oraz Citibank są na to gotowe technicznie, lecz czekają aż karty chipowe staną się bardziej powszechne.
Akceptacja kart chipowych w Polsce dotyczy tylko i wyłącznie kart Visa, żadne centrum nie akceptuje jeszcze kart chipowych organizacji MasterCard.
Szczególnie warto wspomnieć tu o centrum CardPoint, które blisko współpracuje z Bankiem Zachodnim WBK we wprowadzeniu technologii chipowej. Centrum to rozpoczęło akceptację kart z chipem w momencie rozpoczęcia wydawania tych kart przez BZ WBK. Dodatkowo BZ WBK dokonał także unowocześnienia swoich bankomatów, tak, że w przypadku kart z chipem korzystają one z mikroprocesora karty a nie z jej paska magnetycznego jak inne maszyny. Wprowadzenie kart chipowych, umożliwianie akceptacji kart przez CardPoint oraz modernizacja bankomatów to trzy elementy programu wprowadzenia chipa przez BZ WBK.
Gdzie po kartę?
Tak jak wspomnieliśmy, kartę chipową oferują tylko trzy banki. Są to Bank Zachodni WBK, Kredyt Bank i Lukas Bank. Warto wspomnieć, że karty chipowe dla Lukas Banku wydaje także Bank Zachodni WBK, który zainwestował duże sumy w cała infrastrukturę do wytwarzania i obsługi kart chipowych.
Oczywiście aby otrzymać kartę kredytową nie jest konieczne posiadanie konta w banku, który kartę ma wydać. Trzeba tylko spełnić ustalone przez bank warunki co do minimalnych miesięcznych dochodów.
Bank Zachodni WBK
Ten bank jako jedyny oferuje cała gamę kart z chipem, począwszy od kart debetowych na kredytowych skończywszy. Samych kart kredytowych wydaje 8 typów, z tym, że niektóre z nich występują zarówno w wersji złotej jak i srebrnej.
Bank jako jedyny wdaje karty chipowe zarówno organizacji Visa, jak i MasterCard. Pozostali wydawcy kart wydają tylko i wyłącznie karty Visa. Jest to działanie pionierskie, bowiem w Polsce brak jeszcze punktów gdzie można płacić kartami chipowymi MasterCard. Jak dotychczas z kart tych przy wykorzystaniu chipa można korzystać tylko za granicą.
Aby otrzymać najprostszą srebrną kartę Banku Zachodniego WBK konieczne jest posiadanie stałego dochodu netto na poziomie 1100 zł netto. Roczne użytkowanie karty kosztuje 58 zł. Wydanie karty w chwili obecnej jest bezpłatne. Bardziej wymagający klienci mogą uzyskać w banku kartę złotą oraz kartę Visa Platinum Porsche. Ta ostatnia jest przeznaczona dla osób posiadających dochody powyżej 20.000 zł miesięcznie oraz samochód marki Porsche (niekoniecznie najnowszy). Te karty także wyposażone są w chipy.
Kredy Bank
Kredyt Bank był pierwszym bankiem na rynku wydającym karty chipowe. Karty z mikroprocesorem znajdują się w jego ofercie już od ponad dwóch lat.
Bank wydaje dwie karty z chipem: Visę Classic oraz Visę Gold. Aby otrzymać pierwsza z tych kart wystarczą zarobki na poziomie 1850 zł brutto, aby natomiast stać się posiadaczem karty złotej trzeba udokumentować dochody wyższe niż 5000 zł brutto.
Koszt wydania karty Classic to 75 zł, natomiast karty Gold 150 zł na rok. Klienci którzy aktywnie korzystają z kart mają możliwość otrzymania karty na następny rok za darmo. Aby tak się stało trzeba w roku poprzedzającym dokonać kartą transakcji na co najmniej 10.000 zł dla karty Classic i 25.000 zł dla karty Gold.
Lukas Bank
Lukas Bank posiada w swojej ofercie tylko jedna kartę z chipem – Visę Classic. Karta ta jest wydawana we współpracy z Bankiem Zachodnim WBK, który dostarczył bankowi technologię niezbędną do wydawania kart z mikroprocesorem.
Aby otrzymać kartę trzeba udokumentować stały miesięczny dochód wynoszący co najmniej 1200 zł brutto. Karta Lukas Banku jest najtańsza ze wszystkich oferowanych na rynku kart chipowych i kosztuje 57 zł.
Podsumowanie
Karty chipowe, pomimo że powoli upowszechniają się, dalej stanowią w naszym kraju nowość. Korzystają z tego banki, które karty tego rodzaju oferują, promując je jako bezpieczniejsze i nowocześniejsze od produktów konkurencji.
W chwili obecnej z zalet kart chipowych można korzystać tylko w niektórych z punktów akceptujących karty, co jest dość dużym ograniczeniem. Zapewne już w przyszłym roku, karty te staną się powszechnie akceptowane.
Czy więc warto już dziś stać się posiadaczem karty z chipem? Jeśli jesteśmy zwolennikiem nowinek technologicznych lub chcemy posiadać już w tej chwili kartę w pełni bezpieczną – warto o kartę chipową się postarać. Tym bardziej że wprowadzona od 1 stycznia 2005 roku instytucja o nazwie „liability shift” (przeniesienie odpowiedzialności) w pełni zabezpiecza posiadacza karty przed ryzykiem skimmingu. Od tego momentu za oszukańcze transakcje kartami płatniczymi odpowiada ten podmiot w całym łańcuchu autoryzacji karty, który nie wprowadził technologii EMV, a jej wprowadzenie spowodowałoby, że do oszustwa by nie doszło.
W tym momencie jedynie BZWBK z banków oferujących karty z chipem wydaje je w promocji za darmo. Warto zastanowić się, czy nie skorzystać z niej i już dziś przetestować zalety tej nowej technologii.
Bank |
Typ karty |
Wymagany |
Opłata za wydanie |
Grace period |
BZWBK |
Visa/MC Silver |
1 100 zł |
58 zł * |
54 |
BZWBK |
Visa/MC Gold |
5 000 zł |
220 zł |
54 |
BZWBK |
Visa Platinum Porsche |
20 000 zł |
650 zł |
54 |
Kredyt Bank |
Visa Classic |
1 270 zł |
75 zł |
56 |
Kredyt Bank |
Visa Gold |
3 325 zł |
150 zł |
56 |
Lukas Bank |
Visa Classic |
1 200 zł |
57 zł |
51 |
* do końca grudnia promocja – karta wydawana gratis