PRNews.pl - banki, karty, konta oraz marketing i public relations

Najświeższe informacje z PRNews.pl w Twojej skrzynce!

Codziennie aktualne wiadomości ze świata finansów.

Zapisz się na nasz Newsletter ​i bądź na bieżąco z nowościami z branży!

  • Raporty
  • Instytucje
    • Aion Bank
    • Alior Bank
    • Bank BPS
    • Bank Millennium
    • Bank Ochrony Środowiska
    • Bank Pekao SA
    • Bank Pocztowy
    • Banki spółdzielcze
    • BGK
    • Biuro Informacji Kredytowej
    • BNP Paribas
    • Citi Handlowy
    • Compensa
    • Credit Agricole
    • Deutsche Bank
    • DNB
    • EuropAssistance
    • ING Bank Śląski
    • KIR
    • Klarna
    • Link4
    • Mastercard
    • mBank
    • Mondial Assistance
    • mPay
    • Nationale-Nederlanden
    • Nest Bank
    • PKO BP
    • PKO Leasing
    • Plus Bank
    • PolCard from Fiserv
    • Polski Standard Płatności
    • Pru
    • PZU
    • Revolut
    • Santander Bank Polska
    • Santander Consumer Bank
    • SGB
    • Standard Chartered Polska
    • Toyota Bank Polska
    • VeloBank
    • Visa
  • Produkty
    • Bankowość internetowa
    • Bankowość mobilna
    • Oszczędzanie
    • Bezpieczeństwo
    • Karty
    • Kredyty
    • Konta
    • Płatności mobilne
    • Ubezpieczenia
  • Analizy
  • Kariera w finansach
  • Szkolenia
  • Forum
  • Newsletter
PRNews.plInformacjeCzy „frankowicze” powinni śpieszyć się z pozwami? 

Czy „frankowicze” powinni śpieszyć się z pozwami? 

Informacje 10.09.2019 (10:32) informacja prasowa
Kredyty

Przekroczenie bariery 4 złotych przez franka szwajcarskiego naturalnie łączy się ze wzrostem wysokości rat tzw. kredytów frankowych. Jednocześnie niedawna prezydencka nowelizacja ustawy o wsparciu kredytobiorców nie spełniła większości oczekiwań „frankowiczów”. Jakie zatem obecnie szanse i możliwości daje takim osobom wstąpienie na drogę sądową?

Znaczenie wyroku TSUE

W ostatnim czasie w prasie i innych mediach można znaleźć wiele informacji na temat oczekiwanego niebawem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-260/18, Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank Polska SA. W skrócie, dotyczy ona dopuszczalności uzupełnienia przez sąd umowy konsumenckiej po uznaniu pewnych jej postanowień za niedozwolone. Kwestia ta ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygania sporów kredytobiorców frankowych z bankami.

fot. yay foto

W większości z tych spraw pełnomocnicy powołują się na stosowane niemal we wszystkich umowach klauzule przewidujące przeliczenie złotówek na franki (i odwrotnie) według tabeli kursów walutowych danego banku. Tego typu postanowienia umowne powszechnie traktowane są w orzecznictwie jako niedozwolone, co znalazło już potwierdzenie w wyrokach Sądu Najwyższego. Uzasadnione jest to możliwością dowolnego ustalania kursu przez jedną ze stron umowy (bank) oraz pobieraniem tzw. spreadu (różnicy między kursem kupna i sprzedaży waluty), stanowiącego dodatkowy zarobek banku, w sytuacji, w której faktycznie do wymiany walut między bankiem a kredytobiorcom nie dochodziło.

Konsekwencją uznania postanowienia umownego za niedozwolone (czyli za tzw. klauzulę abuzywną) jest zgodnie z art. 3851 kodeksu cywilnego (stanowiącym implementację prawa unijnego) brak związania konsumenta taką klauzulą. Umowa powinna być zatem wykonywana tak, jakby nieuczciwe postanowienie nigdy się w niej nie znalazło. W przypadku umów kredytów frankowych prowadzi to jednak do daleko idących konsekwencji. Brak możliwości przeliczenia PLN-CHF w tzw. kredytach indeksowanych do franka (takich, w których kwota kredytu w umowie określona jest jako konkretna kwota w złotych) oznacza, że mamy do czynienia z umową kredytu „złotówkowego”, lecz bez zmiany oprocentowania (określanego najczęściej wg stawki LIBOR powiększonej o marżę banku). W drugim typie kredytów – tzw. denominowanych (takich, w których kwota kredytu w umowie określona jest jako konkretna kwota we frankach, przeliczana na złote dopiero przy wypłacie) umowa staje się niewykonalna. Nie można bowiem zgodnie z umową wypłacić kwoty kredytu w złotówkach, jeżeli brak jest kursu pozwalającego na przeliczenie kwoty kredytu wyrażonej w umowie we frankach. Umowę należy więc uznać za – od początku – nieważną.

Banki oczywiście obawiają się opisanych wyżej skutków swoich nieuczciwych praktyk. Stąd próby poszukiwania sposobu na „wypełnienie luk” w umowie po uznaniu przez sąd, że niektóre jej postanowienia nie są wiążące. TSUE generalnie nie dopuszcza, aby sąd dokonywał tego typu ingerencji. Uzasadnione jest to prewencyjnym celem dyrektywy 93/13/EWG, której implementację stanowi wspominany art. 3851 k.c. Aby bowiem przedsiębiorcy, w tym wypadku banki, przestali stosować nieuczciwe postanowienia musi to być dla nich nieopłacalne. W sytuacji, gdy jedynym ryzykiem zastosowania klauzuli abuzywnej jest zmiana treści umowy przez sąd, który niczym „Anioł Stróż” przedsiębiorcy uzupełni ją tak, aby zabezpieczyć jego interes, stosowanie nieuczciwych postanowień jest zwyczajnie opłacalne. Można bowiem liczyć, że „a nuż się uda” i konsument się nie zorientuje. W najgorszym zaś razie, sytuacja będzie taka, jakby przedsiębiorca od początku skonstruował umowę uczciwie. Aby zniechęcić nieuczciwych przedsiębiorców do takich kalkulacji konieczna jest zatem sankcja, nieuczciwy przedsiębiorca (bank) musi wiedzieć, że stosowanie nieuczciwych klauzul jest dla niego nieopłacalne. Przeciwne podejście zagrażałoby realizacji długoterminowego celu ustanowionego w art. 7 dyrektywy 93/13, przyczyniłoby się bowiem do wyeliminowania zniechęcającego skutku wywieranego na przedsiębiorców (ostatnio zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 26 marca 2019 r., w sprawach C-70/17 i C-179/17).

Jedyny wyłom w rygorystycznym stanowisku zakazującym innej ingerencji sądu w umowę niż proste „wykreślenie” abuzywnych klauzul TSUE uczynił dla sytuacji, w której prowadziłoby to do nieważności umowy i to nieważności niekorzystnej dla konsumenta (a nie przedsiębiorcy). Zgodnie z tym stanowiskiem podstawę takiego uzupełnienia może stanowić jedynie konkretny przepis ustawy. W czasie zawierania umów kredytów frankowych w Polsce brak było przepisu, który określałby kurs, po którym można byłoby dokonać przeliczenia kwoty kredytu. Stąd niektórzy pełnomocnicy banków zaczęli powoływać się na „ustalone zwyczaje” lub „zasady współżycia społecznego”, które miałyby uzasadniać zastąpienie tabeli kursów banku np. kursem średnim NBP. Jedno z pytań zadanych TSUE przez Sąd Okręgowy w Warszawie dotyczy właśnie dopuszczalności takiej modyfikacji. Dwa inne odnoszą się do wspomnianej już kwestii interesu konsumenta. Skoro bowiem uzupełnienie umowy jest możliwe jedynie wtedy, gdy leży to w interesie słabszej strony powstaje pytanie, na jaką chwilę (zawarcia umowy czy rozstrzygania sprawy) należy to oceniać i czy decydujące jest zdanie samego konsumenta (np. domagającego się uznania umowy za nieważną).

Zarówno opinia rządu polskiego, jak i opinia Rzecznika Generalnego TSUE są dla kredytobiorców korzystne – ich zdaniem uzupełnienie umowy za pomocą „zwyczaju” lub „zasad współżycia społecznego” jest niedopuszczalne, a ponadto sąd nie może działać wbrew zdaniu konsumenta i narzucać mu dalszego obowiązywania umowy. Trybunał nie jest jednak nimi związany, choć zazwyczaj orzeczenia są zgodne z opiniami rzeczników generalnych.

Możliwe scenariusze po wyroku

Optymistycznie zakładając korzystne dla konsumentów orzeczenie, należy zapytać o to, co dalej i jak zmieni się sytuacja „frankowiczów”. W teorii sprawy wniesione już do sądów powinny zostać szybko i pomyślnie zakończone, zaś w pozostałych banki powinny szukać pozasądowego porozumienia z klientami, nie mając szans na sukces w sądzie.

Co chwilę jednak słyszymy ostrzeżenia Związku Banków Polskich o stratach liczonych w dziesiątkach miliardów złotych i apokalipsie, która doprowadzi polski system bankowy do katastrofy. Na razie nie doprowadziło to do reakcji rządu, ale nie można wykluczyć, że prędzej czy później – zwłaszcza w obliczu lawiny korzystnych dla „frankowiczów” orzeczeń i fali kolejnych pozwów – władza „ulituje się” nad losem banków. Po części taka sytuacja miała miejsce na Węgrzech, gdzie w 2014 roku wprowadzono ustawę zastępującą (z mocą wsteczną) kursy walutowe zawarte w umowach kredytowych urzędowym kursem węgierskiego banku centralnego z 7 listopada 2014 r., co TSUE uznał za dopuszczalne (w sprawie C‑51/17, OTP Bank i OTP Faktoring).

Może się zatem okazać, że ci „frankowicze”, którzy przed ingerencją ustawodawcy zdążą uzyskać korzystne orzeczenia odzyskają znaczną część pieniędzy. Uznanie umowy za kredyt w złotych oprocentowany jak kredyt w CHF (tj. w oparciu o stopę referencyjną LIBOR) prowadzi bowiem najczęściej do stwierdzenia, że konsument dokonał nadpłaty wymagalnych rat kredytu i zasądzenia jej zwrotu. Uznanie umowy za nieważną prowadzi zaś do sytuacji, w której kredytobiorca zobowiązany jest jedynie do zwrotu takiej kwoty w PLN, jaką bank faktycznie mu wypłacił (bez odsetek), oczywiście z uwzględnieniem kwoty już bankowi zwróconej.

Pozostali kredytobiorcy – niedysponujący prawomocnymi orzeczeniami – otrzymają natomiast jedynie ustalony przez ustawodawcę ułamek zasądzanych kwot (np. sam zwrot spreadu). Oczekiwanie na ostateczne wyklarowanie się orzecznictwa może nie być więc korzystne. Zwłaszcza, że w ostatnich miesiącach Sąd Najwyższy – nie czekając na orzeczenie TSUE – wskazywał, że w przypadku kredytów indeksowanych nie należy w żaden sposób zastępować nieuczciwych klauzul przeliczeniowych i należy pozostawić kredyt jako wyrażony w złotych (wyroki w sprawach III CSK 159/17 i I CSK 242/18). Nie można również zapominać, że roszczenia kredytobiorców o zwrot rat zapłaconych wcześniej niż 10 lat są już przedawnione. Z każdym miesiącem oczekiwania można zatem dochodzić coraz mniejszej kwoty.

Artur Sidor

Autor jest radcą prawnym reprezentującym kredytobiorców w tzw. sprawach frankowych, wspólnikiem w kancelarii Pietrzak Sidor & Wspólnicy.

2019-09-10
Redakcja PRNews.pl

Sprawdź także:

a 0 mBank: Publikacja Biura RPO przedstawia nieprawdę: nie wymagamy badań w procesie kredytowym
18.07.2025 (07:24)

mBank: Publikacja Biura RPO przedstawia nieprawdę: nie wymagamy badań w procesie kredytowym

Tytuł i treść publikacji Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zamieszczonej 15 lipca br. w Biuletynie Informacji …

a Analizy 0 Raport Santander TFI: Pokolenia na rynku inwestycji
17.07.2025 (16:38)

Raport Santander TFI: Pokolenia na rynku inwestycji

Styl inwestowania w Polsce zmienia się z wiekiem. Młodsi traktują inwestowanie jak usługę na żądanie: szybką, …

a 0 Polacy w wieku 18-25 lat są dość sceptycznie nastawieni do kredytu na zakup domu lub mieszkania
17.07.2025 (16:37)

Polacy w wieku 18-25 lat są dość sceptycznie nastawieni do kredytu na zakup domu lub mieszkania

Jeden na dziewięciu respondentów w wieku 18-25 lat zamierza w 2025 roku wziąć kredyt na dom lub mieszkanie. Z kolei …

a Analizy 0 Na polskim rynku nieruchomości brakuje blisko 400 tys. mieszkań. Czy jesteśmy u progu nasycenia?
17.07.2025 (16:35)

Na polskim rynku nieruchomości brakuje blisko 400 tys. mieszkań. Czy jesteśmy u progu nasycenia?

W Polsce na 1000 mieszkańców przypada 386 mieszkań, podczas gdy średnia dla krajów Europy Zachodniej to 467. Pomimo …

a 0 Nowe oszustwo na rynku. Przestępcy namawiają do składania „reklamacji” w bankach
17.07.2025 (16:33)

Nowe oszustwo na rynku. Przestępcy namawiają do składania „reklamacji” w bankach

Na rynku pojawił się nowy rodzaj oszustwa. Polega ono na tym, że przestępcy oferują pomoc w próbie wyłudzenia …

a 0 Rynek pożyczkowy w Polsce - czerwiec 2025
17.07.2025 (16:31)

Rynek pożyczkowy w Polsce - czerwiec 2025

4.338 zł wyniosła w czerwcu 2025 r. średnia wartość pożyczki pozabankowej w Polsce - wynika z danych Związku …

PRNews.pl

Zobacz również

Chcesz polatać dronem? Citi rozdaje urządzenia DJI aktywnym użytkownikom

Chcesz polatać dronem? Citi rozdaje urządzenia DJI aktywnym użytkownikom

To pierwsza tego typu promocja na rynku,…

Oszukali kilkaset osób. Włamali się do systemów parkowania i wysłali wezwania do zapłaty

Oszukali kilkaset osób. Włamali się do systemów parkowania i wysłali wezwania do zapłaty

Policjanci z Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości rozpracowali…

Tych funkcji wciąż brakuje w bankowości elektronicznej. „Zasugerujmy to bankowcom”

Tych funkcji wciąż brakuje w bankowości elektronicznej. „Zasugerujmy to bankowcom”

Obecne systemy bankowości elektronicznej to zaawansowane „kombajny…

Allegro weźmie rozwód z Paczkomatami? Szykuje się rewolucja

Allegro weźmie rozwód z Paczkomatami? Szykuje się rewolucja

Na pewno zauważyliście w trakcie robienia zakupów…

Revolut zbroi się w kapitał. W grze nowa wycena i podbój USA

Revolut zbroi się w kapitał. W grze nowa wycena i podbój USA

Revolut prowadzi intensywne rozmowy w sprawie pozyskania…

Raporty PRNews.pl

Raport PRNews.pl: Aktywa banków – I kw. 2022 r.

Raport PRNews.pl: Aktywa banków – I kw. 2022 r.

Większość banków może się pochwalić wzrostem poziomu…

Raport PRNews.pl: Liczba obcokrajowców wśród klientów banków – I kw. 2022 r.

Raport PRNews.pl: Liczba obcokrajowców wśród klientów banków – I kw. 2022 r.

W pierwszym kwartale 2022 r. liczba obsługiwanych…

Raport PRNews.pl: Rynek kredytów hipotecznych – I kw. 2022

Raport PRNews.pl: Rynek kredytów hipotecznych – I kw. 2022

Pierwszy kwartał 2022 r. przyniósł spadek sprzedaży…

O tym mówią bankowcy

Ostatnie komentarze

Avo Men:

Po ciaglych skandalach z tym Bankiem jestem w stanie uwierzyć ze mBank wola …

pt., 18 lip 2025 (10:10) • mBank: Publikacja Biura RPO przedstawia nieprawdę: nie wymagamy badań w procesie kredytowym

e_s_g:

"...a rzeczywistymi działaniami przedsiębiorców na rzecz zrównoważonego rozwoju (ESG)..." - nie ma znaku …

śr., 25 cze 2025 (07:50) • Czy ESG wpływa na decyzje inwestycyjne? Raport EY

Iwo:

Konto oszczędnościowe Cyfrowy Zysk. Teraz oprocentowanie dla środków do 50 000 jest 7,2%, …

śr., 11 cze 2025 (12:29) • BOŚ uruchamia mobilne konto oszczędnościowe „Cyfrowy Zysk”. Proponuje 8,1 proc.

Xandi:

Tak, bardzo brakuje tej opcji. Mam wrażenie, że wszyscy dużo mówią o poprawie …

niedz., 8 cze 2025 (08:08) • PKO Bank Polski na EKF 2025: banki powinny stanąć do rywalizacji o jak najlepsze zaspokojenie potrzeb klientów

Adam K.:

Drogie PKO, zróbcie tylko jedną rzecz - wprowadźcie bezpłatne, nielimitowane przelewy natychmiastowe, a …

pt., 6 cze 2025 (01:09) • PKO Bank Polski na EKF 2025: banki powinny stanąć do rywalizacji o jak najlepsze zaspokojenie potrzeb klientów

  • SMART Bankier
  • Kredyt konsolidacyjny
  • Pożyczki na raty
  • Konto firmowe
  • Kurs inwestowania
  • Kalkulator brutto netto
  • Kalkulator kredytu gotówkowego
  • Kalkulator zdolności kredytowej
  • Rozlicz najem w PIT-28
  • pit 37 online na pit.pl
  • Rozliczenie pit
  • Program pit
  • Pit 11
  • Promocje bankowe
  • Promocje Pekao S.A.
  • Promocje BNP Paribas
  • Promocje Citi Handlowy
  • Promocje Alior Bank
  • Promocje Santander Bank
  • Promocje PKO BP
  • Promocje Millenium
  • Promocje ING Bank Śląski
  • Promocje mBank
  • Promocje Velobank
  • Promocje Nest Bank
  • O nas
  • Kontakt
  • Reklama
  • Newsletter
  • Prześlij informację
  • RSS
  • zgarnijpremie.pl
Bonnier Business Polska Bankier.pl – Portal Finansowy – Rynki, Twoje finanse, Biznes PIT.pl -Podatki dla małych firm i osób fizycznych, rozliczenia roczne Systempartnerski.pl - system afiliacyjny Bankier.pl PRNews.pl - banki, karty, konta oraz marketing i public relations Mambiznes.pl - Pomysł na biznes, Własna firma, Biznes plan Dyskusja.biz - Blogi o biznesie, artykuły biznesowe Puls Biznesu pb.pl - rynek, akcje, spółka, przedsiębiorca, budżet Pulsmedycyny.pl - Portal lekarzy i pracowników służby zdrowia Pulsfarmacji.pl - Portal aptekarzy, techników i pracowników sektora farmaceutycznego
© 2008 − 2025 PRNews.pl. Korzystanie z portalu oznacza akceptację regulaminu. Informacja o cookies. Polityka prywatności

Bezpłatny newsletter PRNews.pl

  • PRNews.pl to najbardziej opiniotwórczy serwis w branży bankowej. Przekonaj się dlaczego!
  • Codziennie rano otrzymasz skrót najważniejszych informacji ze świata finansów
  • Dzięki temu będziesz zawsze wiedział o nowych produktach, promocjach i usługach bankowych, ubezpieczeniowych i inwestycyjnych
  • Aktualne wiadomości z prasy i z samych instytucji finansowych - zupełnie bezpłatnie, wprost na twoją skrzynkę mailową
Zapisz się na newsletter:

Dołącz już dziś do niemal 38 tys. odbiorców