30 sierpnia br., tuż przed rozpoczęciem roku szkolnego, PZU i Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości ogłosiły wyniki badania na temat wiedzy i postaw ekonomicznych uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Okazuje się, że ponad 30 proc. uczniów źle ocenia swoją wiedzę finansową i uważa, że nie poradziłoby sobie z najbardziej podstawowymi operacjami jak np. założenie konta w banku.
Wydarzenia ostatnich tygodni na rynku finansowym pokazują, jak wielu Polaków nadal potrzebuje podstawowych informacji na temat ekonomii i funkcjonowania rynków finansowych. Aby zmienić ten stan, potrzebne jest prowadzenie edukacji z tego obszaru już w okresie szkolnym. Młodzież czerpie wiedzę o finansach głównie z mediów masowych (ponad 60 proc. wskazań), oczekuje jednak, że w większym stopniu tej wiedzy będą im dostarczać nauczyciele oraz instytucje organizujące kursy i szkolenia.
– 1/3 uczniów nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważna jest edukacja finansowa. W przyszłości zasilą oni rzesze Polaków, którzy nie są świadomi korzyści, ale również i zagrożeń, jakie niosą za sobą poszczególne produkty finansowe – komentuje wyniki badania Andrzej Klesyk, prezes Zarządu PZU SA. – Wskazuje to wyraźnie, że w szkołach konieczna jest również edukacja pokazująca wpływ wiedzy finansowej na nasze codzienne życie.
Ponad 65 proc. badanych uczniów szkół średnich postrzega instytucje finansowe, jako godne zaufania. Jednak szeroko komentowane wydarzenia ostatnich tygodni związane z działalnością tzw. parabanków podkopują zaufanie do całego sektora finansowego, nawet tej ogromnej większości prowadzonej według najwyższych standardów. Niewystarczająca wiedza finansowa Polaków powoduje, że podejmują oni nieprzemyślane inwestycje, których późniejsze konsekwencje przyczyniają się do spadku zaufania do całego sektora finansowego. Dlatego edukacja finansowa jest tak ważna zarówno dla społeczeństwa, jak i samego sektora finansowego.
PZU, jako największy polski ubezpieczyciel wspiera finansowo i merytorycznie edukację finansową w Polsce, m.in. poprzez uczestnictwo w programach przygotowywanych przez Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości. To właśnie przy współpracy z tą Fundacją PZU zlecił przeprowadzenie ogólnopolskiego badania w szkołach ponadgimnazjalnych. Badanie zrealizowane na przełomie kwietnia i maja br. we wszystkich województwach przez Centrum Badań nad Zachowaniami Ekonomicznymi, objęło ponad 3200 uczniów liceów i techników.
Emerytura – zagadnienie ważne, ale mało znane
Badanie realizowane było na wiosnę, czyli tuż po burzy medialnej na temat reformy emerytalnej, jednak pytania dotyczące tego zagadnienia sprawiły uczniom trudność. Tylko nieco ponad 40% respondentów poprawnie odpowiedziało, że w nowym systemie dojdzie do zrównania wieku, w którym kobiety i mężczyźni przechodzą na emeryturę. Również tylko połowa ankietowanych uczniów szkół ponadgimnazjalnych wskazała IKE, jako skrót oznaczający konto, na którym można oszczędzać pieniądze na swoją przyszłą emeryturę. Nie wynika to jednak z lekceważącego stosunku młodzieży do tych zagadnień, ponieważ aż 70 proc. badanych deklaruje, że chciałoby mieć większą wiedzę na ten temat. Ten wynik przeczy potocznym stwierdzeniom, że młodzi ludzie w ogóle nie interesują się kwestiami związanymi z ich przyszłą emeryturą. Jest także wyraźnym sygnałem, że warto tej wiedzy dostarczać już osobom w wieku szkolnym, które niebawem wejdą na rynek pracy.
Znajome OC i enigmatyczna giełda
Jak pokazują wyniki badania, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych dysponują dość dobrą wiedzą na temat ubezpieczeń komunikacyjnych (OC i AC). Zdecydowana większość (70 proc.) ankietowanych udzieliła poprawnych odpowiedzi na pytania odnoszące się do poszczególnych typów ubezpieczeń. Wysoki odsetek prawidłowych odpowiedzi może wynikać po pierwsze z faktu, że są to bardzo proste i podstawowe ubezpieczenia. Po drugie, uczniowie liceum są w wieku, w którym sami mogą już prowadzić pojazdy i uczęszczają na kursy nauki jazdy.
Samodzielne inwestowanie – tu uczniowie wykazali się największymi brakami w wiedzy. Połowa respondentów mylnie wskazała, że inwestowanie w funduszach inwestycyjnych jest zawsze związane z dużym ryzykiem oraz że do prowadzenia transakcji giełdowych jest wymagane zdanie egzaminu maklerskiego. Brak odpowiedniej wiedzy może zniechęcać do samodzielnego inwestowania na giełdzie, co jest niekorzystne zarówno w perspektywie mikro- jak i makroekonomicznej.
– Ciągle zbyt mało młodych ludzi nabywa podstawową wiedzę finansową. Rzadko uczą się tego od rodziców. Dlatego tak ważne jest prowadzenie edukacji ekonomicznej w szkole – tłumaczy Zbigniew Modrzejewski, prezes Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości. – Chodzi o podstawy, takie jak zrównoważony budżet domowy, oszczędzanie na emeryturę czy zabezpieczanie siebie i najbliższych przed przykrymi, a trudnymi do przewidzenia zdarzeniami.
Cytowanie wyników badania tylko za podaniem źródła – Badanie „Wiedza i postawy ekonomiczne uczniów szkół ponadgimnazjalnych” zrealizowane przez Centrum Badań nad Zachowaniami Ekonomicznymi na zlecenie PZU.
Badanie zostało przeprowadzone w dniach 14 kwietnia – 8 maja 2012 roku przez Centrum Badań nad Zachowaniami Ekonomicznymi na zlecenie PZU. Badanie zostało zrealizowane we wszystkich województwach na próbie 3204 uczniów liceów i techników z bazy szkół uczestniczących w programach Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości za pomocą metody ankietowej z wykorzystaniem Internetu – CAWI (Computer Assisted Web Interviewing).
Źródło: PZU
Wojciech Boczoń
