Wielu Polaków, którzy wyemigrowali zarobkowo po otwarciu granic, obawia się powrotu do kraju. Głównym powodem jest wysoka stopa bezrobocia i związane z nią trudności ze znalezieniem pracy. To jednak mit, który czas obalić.
Pogłoski o wracających do domu młodych Polakach stają się faktem. Według szacunkowych informacji w ciągu ostatnich dwóch lat do kraju wróciło około pół miliona rodaków pracujących za granicą. Na konkretne dane trzeba będzie jednak poczekać. Jak podaje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej najbardziej kompletnym ich źródłem o migracjach powrotnych po 2004 r. będzie raport z narodowego spisu powszechnego. Wstępne wyniki będą znane już na początku lipca. Do tego czasu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej powołuje się na dane publikowane w Roczniku Demograficznym GUS. Według nich liczba Polaków czasowo nieobecnych z powodu wyjazdu za granicę na okres powyżej trzech miesięcy wynosiła w 2008 r. 88,3 tys., natomiast w 2009 r. – 68,8 tys. (dane za 2010 r. nie są jeszcze dostępne). Liczba osób z obywatelstwem polskim, które wróciły z zagranicy (zameldowanych na pobyt czasowy ponad 3 miesiące) , wyniosła w latach 2008-2009 odpowiednio 4,7 tys. i 5,6 tys. GUS poza statystykami opierającymi się na danych administracyjnych opracowuje statystyki dotyczące migracji również na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL). Zgodnie z „Informacją o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004-2009˝ w 2008 r. emigracja z Polski na pobyt czasowy (powyżej 3 miesięcy) wynosiła 2210 tys. (co stanowi spadek w stosunku do roku poprzedniego o 60 tys.). W roku 2009 r. tendencja spadkowa nadal się utrzymywała, liczba emigrantów z Polski obniżyła się do 1870 tys. Na podstawie obserwowanego zmniejszenia rozmiarów emigracji w kolejnych latach, można wnioskować o wzroście liczby powrotów do Polski.
Wsparcie zarobkowych emigrantów
Skutki recesji wywołanej globalnym kryzysem finansowym i potrzeba zwiększenia aktywności zawodowej Polaków to główne wyzwania dla polskiej gospodarki. Działania, jakie należy podjąć w sferze zatrudnienia określa Krajowy Plan Działań na rzecz Zatrudnienia na lata 2009-2011 uchwalony przez Radę Ministrów. W ramach działania „Tworzenie polityki migracyjnej dla potrzeb rynku pracy” nie wyodrębniono zadania poświęconego powrotom Polaków z emigracji zarobkowej – oznacza to, że mają oni takie same uprawnienia jak pozostałe osoby bezrobotne i poszukujące pracy w Polsce. Niemniej jednak od 2008 r. podejmowane są działania wspierające osoby wracające do kraju. W październiku 2008 r. został wydany ˝Powrotnik. Nawigacja dla powracających, który informuje w jaki sposób pokonać trudności formalne i administracyjne związane z powrotem. Utworzony został również portal internetowy www.powroty.gov.pl, którego użytkownicy mogą znaleźć aktualizowane i pogłębiane informacje z ˝Powrotnika˝. Prowadzone są także działania wspierające osoby, które podjęły decyzję o powrocie, m.in.: w zakresie pomocy w nauce dla dzieci reemigrantów, przeprowadzenia tzw. abolicji podatkowej czy zorganizowania szkoleń dla pracowników służb zatrudnienia, zajmujących się pracą z reemigrantami.
Są trudności? Jest rozwiązanie!
Jak wynika z raportu „Powroty Polaków w okresie kryzysu gospodarczego. W pętli pułapki migracyjnej”, emigranci z wykształceniem zawodowym i średnim po powrocie do Polski szukają pracy w swojej branży i najczęściej….nie znajdują jej. Problemy z integracją do rynku pracy w tej grupie wynikają głównie z braku jego elastyczności. Z kolei emigranci z wykształceniem wyższym wpadają w pułapkę tzw. „przerwy w życiorysie” z powodu pracy zagranicą poniżej kwalifikacji. Rozwiązaniem kłopotów z powtórnym wejściem na rynek pracy w Polsce może być praca tymczasowa. Agencje pracy tymczasowej pomagają określić kierunki rozwoju uwzględniając kolejne kroki w ścieżce kariery. Począwszy od tymczasowego zajęcia stwarzają możliwość zawodowej reaktywacji, zwłaszcza osobom po długiej przerwie w pracy zawodowej, których duży odsetek stanowią powracający z emigracji Polacy.
– Wszystkie strony współpracy czerpią z niej korzyści. Pracodawca, bez konieczności przeprowadzenia skomplikowanych procedur rekrutacji zyskuje personel, który wykonuje powierzone mu zadania na odpowiednim poziomie. Są też korzyści podatkowe. Wszelkie obciążenia publicznoprawne płaci za firmę agencja. Przedsiębiorstwo, które podpisało umowę z agencją pracy tymczasowej, nie jest zobowiązane odprowadzać za „przesłanego” pracownika zaliczki na podatek. Ponadto zakład pracy nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT -11 po zakończeniu pracy przez pracownika tymczasowego. Wynagrodzenia płacone agencji pracy tymczasowej, stanowi koszt uzyskania przychodów dla przedsiębiorcy zatrudniającego pracownika tymczasowego. Wydatki takie należy zaliczyć do kosztów pośrednich funkcjonowania firmy. Ponadto firma zatrudniająca pracownika tymczasowego nie musi prowadzić dla niego listy płac i innych ewidencji do rozliczeń z urzędem skarbowym i ZUS. Obowiązki związane z rekrutacją i obsługą kadrową pracowników przejmuje agencja, co pozwala przedsiębiorcy uniknąć rozliczeń z instytucjami publicznymi, a także zwalnia z konieczności prowadzenia uciążliwej dokumentacji osobowej (listy płac, deklaracji do ZUS, przelewów zaliczek na podatek do urzędu skarbowego). Pracownik z kolei, może zdobyć potrzebne doświadczenie i wiedzę praktyczną, które pozwolą przełamać barierę niepowodzeń związaną z poszukiwaniem pracy, co przyczynia się do wznowienia jego aktywności zawodowej – wylicza Grażyna Chmielowska Dyrektor Sprzedaży i Operacji Adecco Poland.
W wielu przypadkach następnym krokiem po podjęciu pracy tymczasowej jest zatrudnienie na stałe. Jak wynika z rynkowych doniesień agencje pracy tymczasowej zwiększają szanse pracowników na rynku pracy. Już dziś w Polsce blisko 20 proc. osób pracujących za ich pośrednictwem znajduje stałe zatrudnienie.
– Pracodawca woli zatrudnić już przeszkolonego i wykwalifikowanego pracownika, który zna firmę i sposób jej funkcjonowania. To bardzo wygodna metoda kształcenia przyszłej kadry i efektywnego rozwijania struktur – wyjaśnia Grażyna Chmielowska z Adecco Poland.
Zatrudnianie specjalistów od zatrudniania specjalistów ma sens
Dane na temat rozwoju krajowego rynku pracy tymczasowej (26 proc. wzrost w 2011 roku, za Eurociett) pokazują, że firmy szybko uświadamiają sobie jak wiele korzyści płynie z zatrudnienia czasowego, zarówno dla firm jak i pracowników. Przedsiębiorcy doceniają zalety outsourcingu pracowniczego m.in. szybkie i skuteczne reagowanie na zmiany sytuacji gospodarczej czy elastyczne dopasowywanie kadry do aktualnych potrzeb firmy. Z kolei pracownicy chwalą sobie uczestnictwo w kompleksowym procesie rekrutacji, specjalistyczne szkolenia i profesjonalne doradztwo w zakresie zatrudnienia.
– To pozwala przypuszczać, że agencje zatrudnienia będą miały coraz większe znaczenie na rynku pracy w Polsce, a wracający do kraju zarobkowi emigranci łatwiej odnajdą się na rodzimym rynku pracy – podsumowuje Grażyna Chmielowska.
W artykule wykorzystano fragmenty odpowiedzi Ministra Pracy i Polityki Społecznej na interpelację nr 20501 w sprawie „Wysokiego bezrobocia w Polsce i braku perspektyw zatrudnienia dla młodych, wykształconych Polaków”.
Źródło: ComPress SA
