Wicepremier i Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski powołał zespół doradczy PL/AI Sztuczna inteligencja dla Polski, który będzie opracowywał rekomendacje wykorzystania AI dla usprawnienia konkretnych obszarów działania państwa. Zespół topowych naukowców, przedsiębiorców i programistów, którzy odnieśli światowe sukcesy w obszarze AI, będzie na stałe doradzać Ministerstwu Cyfryzacji. Pomysłodawcą PL/AI jest Miron Mironiuk, do zespołu dołączyli także: Agnieszka Mikołajczyk-Bareła, Kamila Staryga, Marek Cygan, Tomasz Czajka, Łukasz Kidziński i Karol Kurach.
Wykorzystanie sztucznej inteligencji może pomóc w zwiększeniu efektywności i optymalizacji procesów w administracji publicznej. AI to także ogromna szansa na awans gospodarczy i skok rozwojowy dla Polski, szczególnie że mamy wiele przedsiębiorczyń i przedsiębiorców, naukowców i informatyków, którzy odgrywają kluczową rolę w globalnej rewolucji AI.
Powołany przez Wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego zespół doradczy PL/AI Sztuczna inteligencja dla Polski tworzą specjalistki i specjaliści sprawdzeni na najlepszych uczelniach i w największych firmach sektora technologicznego, którzy zdecydowali się zaangażować pro bono i połączyć siły z ekspertami z administracji, by przyspieszyć rewolucję technologiczną w kraju.
– Dziś inicjujemy bardzo ważny projekt, swoje wsparcie zadeklarowała grupa ekspertów z udokumentowanymi na świecie sukcesami w zakresie rozwoju AI. Ta grupa jest oczywiście otwarta i chcemy, aby dołączali do niej kolejni uczestnicy. Wierzę, że wspólnie możemy sprawić, że AI zostanie wykorzystana do istotnego ulepszenia funkcjonowania ważnych dla obywateli działań administracji, a w konsekwencji do poprawy życia Polaków – mówi Krzysztof Gawkowski, Wicepremier, Minister Cyfryzacji. – Prace, które będą się toczyły w ramach zespołu, to oczywiście tylko jeden z elementów naszych działań związanych z wzmacnianiem wykorzystania tej technologii, wsparcia dla jej twórców oraz legislacji, której ona wymaga. Mamy w tym zakresie dużo do zrobienia, ale to dla mnie jeden z priorytetów – dodaje.
Pomysłodawcą zespołu jest Miron Mironiuk, założyciel i CEO Cosmose AI, polskiej firmy działającej na największych rynkach Azji, który we wrześniu ub.r. uruchomił pilotażowy program nauczania programowania w szkołach podstawowych „Programowanie = Nasz Drugi Język”, pod patronatem Ministerstwa Cyfryzacji. Zespół i zaangażowanie ekspertów we wsparcie administracji to element strategii Polska Top10. Do składu zespołu dołączyli także Agnieszka Mikołajczyk-Bareła, Kamila Staryga, Marek Cygan, Tomasz Czajka, Karol Kurach oraz Łukasz Kidziński.
Inicjatorzy grupy określili na start 10 obszarów, w których sztuczna inteligencja ma szansę realnie i mierzalnie usprawnić działanie państwa – to zagadnienia z dziedziny bezpieczeństwa, edukacji, zdrowia publicznego, skutecznego państwa oraz rozwoju, w których AI może pozwolić na zwiększenie efektywności, eliminację barier lub lepsze planowanie. Zespół będzie przygotowywać rekomendacje i dzielić się wiedzą praktyków sztucznej inteligencji z administracją rządową.
Szansa na skok technologiczny
– 120 lat temu dzięki wynalezieniu elektryczności, Stany Zjednoczone wyprzedziły Wielką Brytanię jako najbogatszy kraj świata. Dzisiaj, dzięki najlepszym inżynierom, to Polska ma szansę wykorzystać rewolucję sztucznej inteligencji i stać się 1 z 10 najbogatszych krajów na świecie do połowy tego stulecia. – mówi Miron Mironiuk, przewodniczący zespołu. – Dlatego wraz z innymi polskimi ekspertami i ekspertkami, postanowiliśmy zaoferować swoją wiedzę i doświadczenie we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji, które mają szansę pomóc Polsce w skoku rozwojowym. Jako ludzie z kręgów biznesu, nauki i programowania, patrzymy na to, jak na ogromną szansę dla Polski, bardzo ambitny projekt, który trzeba natychmiast dobrze zaplanować i wykonać. Na co dzień jesteśmy rozsiani po świecie, ale dziś nasze miejsce jest tu – czas oddać naszą wiedzę państwu, a w obszarze sztucznej inteligencji wsparcie jest niezbędne – dodaje.
Efektem pracy zespołu, w którym wszyscy członkowie działają pro bono i w oparciu o najwyższe standardy etyczne, będzie opracowanie konkretnych propozycji rozwiązań i narzędzi, mających na celu skuteczne rozwiązanie problemów w starannie wyselekcjonowanych obszarach. Kluczem w organizacji pracy zespołu jest wybranie takich pól działania, które są sensowne z perspektywy priorytetów całego systemu zarządzania państwem, interesu obywatelu i zwiększenia PKB, wykonalne – to znaczy możliwe technologicznie i finansowo oraz mierzalne – czyli dające się osadzić w konkretnym czasie i konkretnych metrykach efektywności.
– Jesteśmy programistami i przedsiębiorcami – chcemy pracować z sensem i widzieć efekty. Mamy pełną świadomość, że system nie jest doskonały, dlatego wielkim wyzwaniem będzie na przykład poziom cyfryzacji i digitalizacji danych – w wielu sektorach działania państwa, z sądami, urzędami i służbą zdrowia na czele, żeby AI w ogóle mogło pomóc, najpierw dane i dokumenty musiałyby być digitalizowane. – mówi Kamila Staryga. – Widzimy już po pierwszych rundach konsultacji, że da się wytypować obszary pilotażowe, gdzie kryteria technologiczne, organizacyjne i finansowe mogą zostać spełnione, a AI sprawnie działać – dodaje.
Eksperci spodziewają się efektów na trzech polach. Po pierwsze: przyspieszenie prac analitycznych, gdzie AI, analizując szereg danych szybciej niż indywidualny człowiek, może ogromnie przyspieszyć obsługę obywateli, np. wydawanie prostych formalnych decyzji. Po drugie: uporządkowanie tysięcy niespójnych przepisów, które marnują czas obywateli i urzędników przez niejasne prawo. AI jest w stanie wyłapać nieścisłości w dokumentach, wskazać co trzeba wyjaśnić i uspójnić. Po trzecie: planowanie strategiczne w zarządzaniu państwem. AI pozwala szybko wyciągać wnioski i z danych demograficznych, systemu zdrowia, trendów na świecie itd., stawiać tezy, na co państwo musi się przygotować w perspektywie 5, 10 czy 20 lat. Osobnym tematem jest oczywiście cyberbezpieczeństwo.
Wyzwania systemowe
Dobór zaproponowanych obszarów odbył się dwuetapowo. Na pierwszym etapie, eksperci wytypowali wewnętrznie zbiór 50 propozycji rozwiązań z zastosowaniem sztucznej inteligencji, bazując na własnej ekspertyzie sektorowej i doświadczeniach płynących z innych państw. Pomysły te zostały następnie skonsultowane z przedstawicielami rządu i merytorycznymi ekspertami – research, wnioski ze spotkań pogłębiających kontekst systemowy, ocena skali i dostępności danych w wybranym obszarze, niezbędnej do wdrożenia rozwiązań AI, pozwoliły wytypować 10 projektów na start. Ponadto istnieje możliwość dla każdego zainteresowanego zgłoszenia swojego pomysłu na rozwiązanie poprzez stronę internetową zespołu PL/AI.
Projekty, które będą poddane szczegółowym analizom, zostaną przedstawione Ministrowi Cyfryzacji, Krzysztofowi Gawkowskiemu, w formie praktycznych rekomendacji.
Polski dream team technologiczny
W skład zespołu doradczego PL/AI Sztuczna inteligencja dla Polski wejdą Polacy, którzy stanowią dziś czołówkę ekspertów rewolucji AI na świecie:
Agnieszka Mikołajczyk-Bareła
Pochodzi z Barczewa, dziś mieszka w Trójmieście, gdzie pracuje jako Senior AI Engineer rozwijając duże modele językowe w Chaptr. Wcześniej jako NLP Team Leader w Voicelab.AI prowadziła zespół, który stworzył rozwiązanie TRURL. Aktywnie udziela się w środowisku naukowym: prowadziła projekty HearAI, skupiony na modelowaniu języka migowego oraz projekt Detect Waste do detekcji śmieci w środowisku naturalnym oraz wspierała projekt „Susana” mający na celu wykrywanie i odczytywanie dat ważności produktów, aby pomóc niewidomym. Obroniła doktorat na Politechnice Gdańskiej z tematyki wykrywania i zmniejszania wpływu błędów i uprzedzeń w danych i modelach AI, jeden z fundamentalnych aspektów etycznych w sztucznej inteligencji.
Kamila Staryga
Pochodzi za Skierniewic, dzisiaj mieszka w Dolinie Krzemowej. Jest przedsiębiorczynią i menedżerką produktu z 15-letnim doświadczeniem w dziedzinie innowacji. Specjalizuje się w zdrowiu kobiet i sztucznej inteligencji. Jest współzałożycielką firmy Rita Health. Wcześniej większość swojej kariery poświęciła na inkubację nowych produktów: pracowała nad postępami w naukach biologicznych i technologicznych w Google X, ATAP, i Flo Health.
Marek Cygan
Pochodzi z Bydgoszczy, jest profesorem w Instytucie Informatyki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie kieruje nowo utworzoną grupą badawczą specjalizującą się w uczeniu robotów, uczeniu ze wzmocnieniem, widzeniu komputerowym i dużych modelach językowych. Jest współzałożycielem firmy Nomagic, start-upu dostarczającego inteligentne roboty do przenoszenia i umieszczania produktów w magazynach dla zastosowań intralogistycznych. Jest mistrzem świata w programowaniu zespołowym ACM ICPC (2007).
Tomasz Czajka
Pochodzi za Stalowej Woli, jest programistą zajmującym się oprogramowaniem open source, algorytmami oraz metodami sztucznej inteligencji. Pracował nad optymalizacją infrastruktury centrów obliczeniowych dla Google oraz tworzył oprogramowanie nawigacji i sterowania komputera załogowego pojazdu kosmicznego Crew Dragon firmy SpaceX. Jest mistrzem świata w programowaniu zespołowym ACM ICPC (2003).
Karol Kurach
Pochodzi z Błonia, dzisiaj mieszka w Zurichu. Jest naukowcem zajmującym się od ponad 14 lat głębokimi sieciami neuronowymi. W przeszłości pracował przez wiele lat w Google w Zurychu oraz Cosmose AI. Jest współautorem i jednym z głównych inżynierów inteligentnych systemów wykorzystywanych wewnątrz Gmaila oraz współzałożycielem prestiżowego oddziału badawczego Google Brain w Zurychu. Jest srebrnym medalistą mistrzostw świata w programowaniu zespołowym ACM ICPC (2010).
Łukasz Kidziński
Pochodzi z Brwinowa, jest specjalistą w dziedzinie bioinformatyki i naukowcem na Uniwersytecie Stanforda w Dolinie Krzemowej. Skupia się na wykorzystaniu sztucznej inteligencji do zbierania i analizy danych z telefonów i smartwatchów w celu uzyskania istotnych medycznie informacji o pacjencie. Założył Saliency AI – firmę bioinformatyczną wykorzystującą sztuczną inteligencję do automatyzacji procesów związanych z obrazowaniem medycznym w badaniach klinicznych, którą w 2020 wykupiło Clario, międzynarodowa organizacja badawcza.
Miron Mironiuk
Pochodzi z Wrocławia, obecnie mieszka w Singapurze; w 2014 roku założył Cosmose AI, firmę zajmującą się sztuczną inteligencją w handlu, działającą na największych rynkach Azji. Wierzy w społeczne zaangażowanie biznesu i pracę dla dobra ogółu – podkreśla również jak wiele zawdzięcza polskim szkołom publicznym. Jest inicjatorem programu „Programowanie = Nasz Drugi Język”, powszechnego nauczania programowania podczas lekcji informatyki w szkołach podstawowych, którego pilotaż w Sycowie, Chełmie i Zduńskiej Woli rozpoczął się we wrześniu 2023 r.
Członkowie zespołu o sztucznej inteligencji
– Rozwój sztucznej inteligencji to proces, który wykracza poza aspekty czysto techniczne. Jest to również kwestia odpowiedzialności etycznej. Co to oznacza w praktyce? Tworzone przez nas modele powinny być bezpieczne, odporne na różne warunki stosowania, bezstronne, zgodne z wartościami społecznymi i w pełni transparentne. Podczas projektowania technologii AI należy uwzględnić możliwości nadużyć. Na przykład udostępniając aplikację do klonowania głosu, umożliwiamy działania także przestępcom, którzy mogą wykorzystać aplikację do wyłudzeń. Aby temu przeciwdziałać, musimy opracować odpowiednie rozwiązania prewencyjne – mówi Agnieszka Mikołajczyk-Bareła o etycznym zastosowaniu sztucznej inteligencji.
Polska w ostatnich latach padła ofiarą cyberataków, takich jak wyciek 50 tys. numerów PESEL w 2023 r., za który hakerzy zażądali okupu. Sztuczna inteligencja w złych rękach zwiększy częstotliwość i wagę tych ataków. Państwo musi być na to przygotowane. Szczególnie ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa dzieci w Internecie i uchronienie ich przed negatywnym wpływem sztucznej inteligencji – mówi Tomasz Czajka o bezpieczeństwie w świecie z AI.
– Sztuczna inteligencja może zwiększyć długość naszego życia w zdrowiu i zwiększyć jakość opieki medycznej niezależnie od miejsca zamieszkania. Ważnym pierwszym krokiem w wykorzystaniu AI w ochronie zdrowia będzie mądre zbieranie i uporządkowanie zanonimizowanych danych. Algorytmy AI analizują obrazy medyczne, takie jak rentgen, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa w diagnozowaniu chorób rakowych, i wspierają lekarzy w podejmowaniu decyzji klinicznych. Na ich bazie zbudowane systemy sztucznej inteligencji dostarczają lekarzom opcje leczenia opierające się na analizie ogromnej ilości literatury medycznej i anonimowych danych oraz umożliwiają zbudowanie zautomatyzowanego systemu umawiania wizyt i przeprowadzania wywiadu medycznego. Rekomendujemy rozpoczęcie od profilaktyki raka. – mówi Łukasz Kidziński o AI w zdrowiu.
– Według opublikowanego w 2023 r. badania PISA poziom umiejętności matematycznych, przyrodniczych i czytania ze zrozumieniem polskich 15-latków, szczególnie w gminach wiejskich, zdecydowanie się obniżył w ostatnich latach. Polska spadła z 3. na 8. miejsce w Europie w matematyce. Nowe technologie i narzędzia sztucznej inteligencji mogą pomóc wyrównać szansę dzięki wprowadzeniu najlepszych programów i sposobów nauczania do szkół z najsłabszymi wynikami – mówi Karol Kurach o AI w edukacji.
– Jeśli chcemy mieć w Polsce najwyższej klasy specjalistów w dziedzinie sztucznej inteligencji, to musimy inwestować w zasoby obliczeniowe, bez których nie da się prowadzić badań na najwyższym poziomie. Uważamy, że budowę nowego klastra obliczeniowego należy połączyć z szerszym programem wspierania innowacji opartych o sztuczną inteligencję, tak aby polskie firmy miały wsparcie zarówno merytoryczne jak i obliczeniowe, pozwalające na jakościowy skok technologiczny – mówi Marek Cygan AI dla rozwoju.
